Η μόδα χωρίς πλαστικό δεν είναι τόσο καθαρή ή «πράσινη» όσο φαίνεται
Όλοι πλέον λίγο πολύ γνωρίζουμε για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των επιλογών ένδυσης. Η βιομηχανία της μόδας έχει δει μια αύξηση στα «πράσινα», «οικολογικά» και «βιώσιμα» ρούχα. Αυτό περιλαμβάνει μια αύξηση στη χρήση φυσικών ινών, όπως το μαλλί, η κάνναβη και το βαμβάκι, καθώς συνθετικά υφάσματα, όπως ο πολυεστέρας, το ακρυλικό και το νάιλον έχουν δυσφημιστεί. Ωστόσο, η ώθηση για «φυσικά» υφάσματα συσκοτίζει μια πιο σύνθετη εικόνα.
Γράφουν οι: Thomas Stanton, Διδακτορικός ερευνητής στη Γεωγραφία και το Τμήμα Χημικής και Περιβαλλοντικής Μηχανικής, Πανεπιστήμιο του Nottingham και Kieran Phelan, Διδακτορικός ερευνητής στην Οικονομική Γεωγραφία, Πανεπιστήμιο του Nottingham
Οι φυσικές ίνες στα ενδύματα είναι προϊόντα πολλαπλών διαδικασιών μετασχηματισμού, οι περισσότερες από τις οποίες εξαρτώνται από την εντατική κατασκευή καθώς και από προηγμένο χημικό χειρισμό.
Ενώ θεωρείται ότι βιοδιασπώνται, ο βαθμός στον οποίο το κάνουν έχει αμφισβητηθεί από ορισμένες μελέτες. Οι φυσικές ίνες μπορούν να διατηρηθούν για αιώνες και ακόμη και χιλιετίες σε ορισμένα περιβάλλοντα.
Όταν διαπιστώνεται ότι οι ίνες αλλοιώνονται, ενδέχεται να απελευθερώσουν χημικές ουσίες, για παράδειγμα από βαφές, στο περιβάλλον.
Έχει βρεθεί σε περιβαλλοντικά δείγματα, ότι οι φυσικές ίνες συχνά υπάρχουν σε συγκρίσιμες συγκεντρώσεις με τις πλαστικές εναλλακτικές τους. Ωστόσο, πολύ λίγα είναι γνωστά για τις περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις.
Επομένως, μέχρι να βιοδιασπαστούν, οι φυσικές ίνες παρουσιάζουν την ίδια φυσική απειλή με τις πλαστικές ίνες. Και, σε αντίθεση με τις πλαστικές ίνες, οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των φυσικών ινών και των κοινών χημικών ρύπων και παθογόνων δεν είναι πλήρως κατανοητές.
Περιβαλλοντικό αποτύπωμα της μόδας
Σε αυτό το επιστημονικό πλαίσιο, το μάρκετινγκ της εναλλακτικής χρήσης ινών από τη μόδα είναι προβληματικό. Όσο καλοπροαίρετες κι αν είναι, οι κινήσεις για την εύρεση εναλλακτικών λύσεων στις πλαστικές ίνες ενέχουν πραγματικούς κινδύνους επιδείνωσης των άγνωστων περιβαλλοντικών επιπτώσεων των μη πλαστικών σωματιδίων.
Ο ισχυρισμός ότι όλα αυτά τα προβλήματα μπορούν να επιλυθούν αγοράζοντας «φυσικά» απλοποιεί την περιβαλλοντική κρίση που αντιμετωπίζουμε.
Η προώθηση διαφορετικής χρήσης ινών χωρίς πλήρη κατανόηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεών της υποδηλώνει μια ανειλικρινή δέσμευση στην περιβαλλοντική δράση.
Υποκινεί «επιφανειακές πράσινες» αγορές που εκμεταλλεύονται μια κουλτούρα άγχους για το πλαστικό. Το μήνυμά τους είναι σαφές: Αγοράστε διαφορετικά, αγοράστε «καλύτερα», αλλά μην σταματάτε να αγοράζετε.
Ωστόσο, τα «καλύτερα» και «εναλλακτικά» προϊόντα μόδας δεν είναι απαλλαγμένα από πολύπλοκες κοινωνικές και περιβαλλοντικές αδικίες. Το βαμβάκι, για παράδειγμα, καλλιεργείται ευρέως σε χώρες με ελάχιστη νομοθεσία που προστατεύει το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία.
Η εντατική άρδευση των φυτειών βαμβακιού στις ερήμους στη Ρωσία της περιόδου της Σοβιετικής Ένωσης εμπόδισε το νερό να φτάσει στη λίμνη Αράλη, οδηγώντας στα δραστικά χαμηλά επίπεδα που βλέπουμε σήμερα.
Η αποξήρανση της λίμνης Αράλη στην κεντρική Ασία, η οποία παλαιότερα ήταν η τέταρτη μεγαλύτερη λίμνη στον κόσμο, συνδέεται με την άρδευση των βαμβακοκαλλιεργειών που αποξηραίνουν τα ποτάμια που την τροφοδοτούν.
Αυτό έχει αποδεκατίσει τη βιοποικιλότητα και έχει καταστρέψει την αλιευτική βιομηχανία της περιοχής. Η επεξεργασία φυσικών ινών σε ενδύματα αποτελεί επίσης σημαντική πηγή χημικής ρύπανσης, όπου τα λύματα των εργοστασίων απορρίπτονται σε συστήματα γλυκού νερού, συχνά με ελάχιστη ή καθόλου επεξεργασία.
Το βιολογικό βαμβάκι και το μαλλί Woolmark είναι ίσως τα πιο γνωστά φυσικά υφάσματα που χρησιμοποιούνται. Οι πιστοποιημένες ίνες τους αντιπροσωπεύουν μια ευπρόσδεκτη ουσιώδη αλλαγή, εισάγοντας στην αγορά νέες ίνες που έχουν κωδικοποιήσει, βελτιωμένα πρότυπα παραγωγής. Ωστόσο, εξακολουθούν να συνεισφέρουν ινώδη σωματίδια στο περιβάλλον κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Γενικότερα, οι συστηματικά χαμηλές αμοιβές στα εργοστάσια της μόδας, οι θανατηφόρες συνθήκες εργασίας και η ακραία υποβάθμιση του περιβάλλοντος καταδεικνύουν ότι πολύ συχνά οι προσιτές αγορές μόδας έχουν υψηλότερη τιμή για κάποιον και κάπου.
Επιβραδύνετε τη μόδα
Είναι σαφές, λοιπόν, ότι απαιτείται μια ριζική αλλαγή στις αγοραστικές μας συνήθειες για την αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής κρίσης της μόδας. Μια κρίση που δεν ορίζεται μόνο από τη ρύπανση από πλαστικά.
Πρέπει να επανεκτιμήσουμε και να αλλάξουμε τη στάση μας απέναντι στα ρούχα μας και να μεταρρυθμίσουμε ολόκληρο τον κύκλο ζωής των ρούχων μας.
Αυτό σημαίνει να τα φτιάχνουμε διαφορετικά, να αγοράζουμε λιγότερα και να αγοράζουμε μεταχειρισμένα. Σημαίνει επίσης να τα κρατάμε για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, να τα επαναχρησιμοποιούμε, να τα ανακατασκευάζουμε και να τα επισκευάζουμε.
Ο ρόλος της μόδας στο πρόβλημα της ρύπανσης από πλαστικά έχει συμβάλει σε συναισθηματικά φορτισμένους τίτλους, στους οποίους η αγορά ρούχων από πλαστικές ίνες έχει φορτιστεί ιδιαίτερα ως μη ηθική.
Αγοράζοντας ρούχα από πλαστικές ίνες, οι καταναλωτές κατηγορούνται ως συνένοχοι στη δηλητηρίαση των ωκεανών και της τροφοδοσίας. Αυτές οι περιορισμένες συζητήσεις μεταθέτουν την ευθύνη στον καταναλωτή για να «αγοράσει φυσικά».
Ωστόσο, δεν κάνουν πολλά για να αμφισβητήσουν εξίσου τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά δεινά αυτών των φυσικών ινών και τις ευθύνες των λιανοπωλητών απέναντί τους.
Η αυξημένη διαθεσιμότητα αυτών των «φυσικών» προϊόντων μόδας, επομένως, αποτυγχάνει ουσιαστικά να αμφισβητήσει την πιο ρυπογόνα λογική της βιομηχανίας – γρήγορη, συνεχής κατανάλωση και ταχεία, τακτική απόρριψη.
Αυτό μόνο εδραιώνει μια αγοραία, εμπορευματοποιημένη μορφή περιβαλλοντικής δράσης – την «αγορά φυσικών προϊόντων». Σταματά την πιο θεμελιώδη επανεκτίμηση της «συνήθους πρακτικής» της γρήγορης μόδας, την οποία πρέπει να επιβραδύνουμε.
ΠΗΓΗ: www.theconversation.com
