Η ψυχολογία πίσω από την τάση των babydoll της Γενιάς Z
Ακόμη κι αν αντιπαθείτε έντονα τον όρο «φόρεμα babydoll», πρέπει να αντιμετωπίσετε μια αδιαμφισβήτητη αλήθεια: Είναι στη μόδα και η έκδοση του 2025 είναι πολύ χαριτωμένη. Είτε είναι το δικό σας στυλ είτε όχι, σίγουρα υπάρχει μία γοητεία σε αυτό. Γιατί όμως; Η απάντηση, όπως συμβαίνει με μεγάλο μέρος του κύκλου των τάσεων της μόδας, υπαγορεύεται από τη συλλογική μας ψυχολογία – από τους τρόπους με τους οποίους η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται πάντα, αλλά στην πραγματικότητα κάνει κύκλους. Πώς φθάσαμε λοιπόν, εδώ;
Από τη Μαρία Καλοπούλου
Για να έχουμε μια πλήρη εικόνα, πρέπει πρώτα να επανεξετάσουμε τις αρχές της δεκαετίας του 1940 – το 1942, για την ακρίβεια, όταν η Αμερικανίδα σχεδιάστρια εσωρούχων Sylvia Pedlar της Iris Lingerie πιστώνεται με την εφεύρεση του μικρο-μίνι νυχτικού ως απάντηση στις ελλείψεις υφασμάτων κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Η Sylvia ανταποκρίθηκε, δημιουργώντας ένα ένδυμα που εξισορροπούσε την αθωότητα με μια νότα φλερτ, και έτσι γεννήθηκε το φόρεμα babydoll. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1950, το σχέδιο είχε γίνει βασικό στοιχείο του… νοικοκυριού.
Το 1956, έφτασε στο Χόλιγουντ, με την Carroll Baker να φοράει το στυλ σε όλη την έντονη κινηματογραφική μεταφορά του “Baby Doll” του Tennessee Williams. Τη δεκαετία του 1960, το στυλ εξελίχθηκε ακόμη περισσότερο, αυτή τη φορά σε σύμβολο νεανικής επανάστασης – όσο και άνεσης και φυσικά, κοκέτικης γοητείας.
Τώρα, ας δούμε τι σηματοδοτεί η επαναφορά του babydoll σήμερα
Με βάση την έρευνα ψυχολόγων και ιστορικών της μόδας, οι τάσεις είναι μία από τις πιο οικείες μορφές συναισθηματικής αρχιτεκτονικής. Η μόδα δημιουργεί δομή όχι μόνο για το σώμα, αλλά και για την ψυχή.
Όταν ο κόσμος μάς φαίνεται χαοτικός ή υπερβολικά διεγερτικός, ενστικτωδώς αναζητούμε αυτό που μας φαίνεται ασφαλές, απαλό και απλό. Αυτό δεν είναι επιπόλαιο. Είναι βαθιά βιολογικό.
Τα ρούχα μπορούν να χρησιμεύσουν ως συναισθηματική θωράκιση, αλλά μπορούν επίσης να λειτουργήσουν ως συναισθηματική άνεση. Η γοητεία των χαλαρών γραμμών, των νοσταλγικών κοψιμάτων ή των απαλών υφασμάτων αντανακλά μια ψυχολογική επιστροφή στο οικείο.
Αυτά τα ενδύματα ρυθμίζουν το νευρικό μας σύστημα αντικατοπτρίζοντας αισθήσεις που συνδέουμε με τη φροντίδα και τα όρια — είτε πρόκειται για την αθωότητα της παιδικής ηλικίας είτε για την απτή άνεση του σπιτιού.
Η αρχή της «συναισθηματικής» πρόβλεψης παίζει ρόλο εδώ. Επιλέγουμε ρούχα όχι μόνο για το πώς νιώθουμε τώρα, αλλά και για το πώς περιμένουμε ότι θα μας κάνουν να νιώσουμε. Τα απλά, παρήγορα κομμάτια λειτουργούν ως μια μορφή προληπτικής συναισθηματικής ρύθμισης.
Πώς υιοθετείται αυτό από τις νεότερες δημογραφικές ομάδες, όπως η Γενιά Ζ, και πιο συγκεκριμένα, διάφορα είδη που θυμίζουν τα παιδικά μας ρούχα, όπως το φόρεμα babydoll;
Ας ξεκαθαρίσουμε ότι η Gen Z μεγάλωσε και έφτασε στην ενηλικίωση σε μια περίοδο οικονομικής, κοινωνικής και υπαρξιακής αστάθειας – και η μόδα τους αντανακλά αυτή την ένταση.
Οι παιδικές σιλουέτες, όπως το φόρεμα babydoll, προσφέρουν τόσο ένα αίσθημα προστασίας όσο και μια αποκατάσταση. Δημιουργούν απαλότητα σε έναν κόσμο που συχνά φαίνεται πολύ σκληρός. Αυτό δεν είναι οπισθοδρόμηση – είναι αποκατάσταση.
Το φόρεμα babydoll επιτρέπει σε όσες το φορούν να έχουν πρόσβαση στην αφιλτράριστη χαρά και την εκφραστική ελευθερία της παιδικής ηλικίας, με τους δικούς τους όρους. Πρόκειται για τη μετατροπή τής ευαλωτότητας σε αισθητική δύναμη.
Από ψυχολογικής άποψης, αυτές οι σιλουέτες αντιπροσωπεύουν ένα είδος συμβολικής αντίστασης στις πιέσεις των ενηλίκων – εργασία, υπερπαραγωγικότητα, κουλτούρα επαγγελματικής εξουθένωσης. Αγκαλιάζοντας τα ρούχα που λένε «Μου επιτρέπεται να παίξω», η Γενιά Ζ επαναπροσδιορίζει τι σημαίνει να ντύνεσαι με δύναμη.
Είναι μια οπτική εκδήλωση της μετατραυματικής ανάπτυξης – ντύσιμο όχι για την ταυτότητα που αναμένεται από αυτά τα άτομα, αλλά για αυτήν που αναδημιουργούν ενεργά.
Τι λέει η τρέχουσα εκδοχή του φορέματος babydoll για τη σύγχρονη θηλυκότητα;
Το φόρεμα baby doll σήμερα δεν σηματοδοτεί απλώς τη θηλυκότητα — την περιπλέκει. Κάποτε σχεδιασμένο για να συγκρατεί και να παιδαγωγεί, τώρα φοριέται για να επεκτείνει, να αντιστέκεται και να επαναπροσδιορίζει. Το 2025, η σιλουέτα του babydoll έχει μια διττή φύση: Είναι ταυτόχρονα τρυφερότητα και ανατροπή.
Το φόρεμα babydoll σήμερα έχει να κάνει λιγότερο με την κοριτσίστικη φύση και περισσότερο με την ελευθερία να είναι πολύπλευρο, εκφραστικό και συναισθηματικά πραγματικό.
Το να φοράς ένα φόρεμα babydoll δεν έχει πλέον να κάνει με την αθωότητα, έχει να κάνει με την αυτονομία μέσω του αισθητικού παιχνιδιού. Λέει: «Μπορώ να είμαι τρυφερή, χωρίς να είμαι παιδούλα». «Μπορώ να είμαι διαφορετική, χωρίς να είμαι αφελής».
Η σύγχρονη θηλυκότητα δεν έχει να κάνει με την τοποθέτηση σε ένα καλούπι, έχει να κάνει με τη χρήση του στυλ για να ρέουμε ομαλά μεταξύ δύναμης και τρυφερότητας, επιδεικνύοντας ισχύ και ταυτόχρονα ένα αίσθημα παράδοσης.
Το φόρεμα babydoll δεν είναι πλέον απλώς κοριτσίστικο, είναι στρατηγική απαλότητα. Αφήνει τη θηλυκότητα να καταλαμβάνει χώρο με απροσδόκητους, συναισθηματικά έξυπνους τρόπους.
