«Οικολογικό άγχος»: Ο φόβος της περιβαλλοντικής καταστροφής
Σε μία εποχή όπου η ψυχική υγεία των περισσότερων ανθρώπων δέχεται ισχυρά χτυπήματα και πολλοί έχουν ξεπεράσει πια τα όριά τους, η κλιματική αλλαγή έρχεται να δυσκολέψει ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Και μάλιστα, οι ειδικοί ισχυρίζονται ότι η κλιματική κρίση επηρεάζει όλο και περισσότερο την ψυχική υγεία ειδικά των παιδιών και των νέων, προειδοποιούν οι ειδικοί.
Επιμέλεια: Μαρία Καλοπούλου
Η ψυχική υγεία κλονίζεται περισσότερο από ποτέ
Έρευνες έχουν δείξει, ότι έστω κι υποσυνείδητα, η ψυχολογία του κάθε ατόμου επιβαρύνεται στη θέα όλων όσων συμβαίνουν καθημερινά γύρω του. Ένα ακραίο καιρικό ή περιβαλλοντικό φαινόμενο, μπορεί να σημαδέψει τον ανθρώπινο ψυχισμό, ενώ από μόνο του το άγχος που προκαλείται, είναι αρκετό για να δημιουργήσει μία πολύ δύσκολη κατάσταση.
Η διατάραξη των κοινωνικών σχέσεων, η βία, η επιθετικότητα, το στρες, η κατάθλιψη κι οι καταχρήσεις -σύμφωνα με τους ειδικούς- είναι μερικά μόνο από τα σημάδια που αφήνει η κλιματική αλλαγή στους ανθρώπους.
Για μερικούς όλα αυτά φαντάζουν υπερβολικά, η πραγματικότητα όμως είναι αυτή ακριβώς. Ο όρος eco-anxiety έχει μπει στη ζωή μας τα τελευταία χρόνια και συνεχώς αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία.
Αν και δεν είναι μια διαγνώσιμη πάθηση, οι ειδικοί λένε ότι το άγχος για το κλίμα αυξάνεται παγκοσμίως.
Γράφοντας στο British Medical Journal, ο Mala Rao και ο Richard Powell, του Τμήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας και Δημόσιας Υγείας του Imperial College του Λονδίνου, είπαν ότι το οικολογικό άγχος «κινδυνεύει να επιδεινώσει την υγεία και τις κοινωνικές ανισότητες μεταξύ εκείνων που είναι περισσότερο ή λιγότερο ευάλωτοι σε αυτές τις ψυχολογικές επιπτώσεις».
Αν και δεν θεωρείται ακόμη μη διαγνώσιμη πάθηση, η αναγνώριση του οικολογικού άγχους και των πολύπλοκων ψυχολογικών επιπτώσεών του αυξάνεται, είπαν, όπως και ο «δυσανάλογος» αντίκτυπός του στα παιδιά και τους νέους.
Τα αυξανόμενα επίπεδα «οικολογικού άγχους» – ο χρόνιος φόβος της περιβαλλοντικής καταστροφής – είναι πιθανόν να υποτιμηθούν αλλά τελικά θα βλάψουν πολλούς μακροπρόθεσμα, λένε οι ειδικοί στη δημόσια υγεία του Ηνωμένου Βασιλείου.
Στο άρθρο τους, επεσήμαναν μια έρευνα του 2020 σε παιδοψυχιάτρους στην Αγγλία, η οποία έδειξε ότι πάνω από το ήμισυ (57%) βλέπουν παιδιά και νέους να στενοχωριούνται για την κλιματική κρίση και την κατάσταση του περιβάλλοντος.
Τα παιδιά βιώνουν πιο έντονα το πρόβλημα
Μια πρόσφατη διεθνής έρευνα για το «οικολογικό άγχος» σε νέους ηλικίας 16 έως 25 ετών έδειξε ότι τα ψυχολογικά βάρη της κλιματικής κρίσης «επηρέαζαν βαθιά τεράστιους αριθμούς αυτών των νέων σε όλο τον κόσμο», πρόσθεσαν.
Ο Ράο και ο Πάουελ κάλεσαν τους παγκόσμιους ηγέτες «να αναγνωρίσουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν, την ανάγκη να δράσουν τώρα και τη δέσμευση που απαιτείται για να δημιουργήσουμε ένα μονοπάτι προς ένα πιο ευτυχισμένο και υγιές μέλλον, χωρίς να αφήνουμε κανέναν πίσω».
Η έρευνα πρόσφερε πληροφορίες για το πώς τα συναισθήματα των νέων συνδέονταν με τα συναισθήματα προδοσίας και εγκατάλειψης από τις κυβερνήσεις και τους ενήλικες, είπαν. Οι κυβερνήσεις θεωρήθηκε ότι δεν ανταποκρίνονται επαρκώς, αφήνοντας τους νέους «χωρίς μέλλον» και «την ανθρωπότητα καταδικασμένη».
Η προειδοποίησή τους έρχεται μια εβδομάδα αφότου η Γκρέτα Τούνμπεργκ αποδοκίμασε τους παγκόσμιους ηγέτες, απορρίπτοντας τις υποσχέσεις τους να αντιμετωπίσουν την κλιματική έκτακτη ανάγκη ως «μπλα, μπλα, μπλα».
Μέχρι το 2030 οι εκπομπές άνθρακα αναμένεται να αυξηθούν κατά 16%, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, αντί να μειωθούν στο μισό, που είναι η μείωση που απαιτείται για να διατηρηθεί η θερμοκρασία του πλανήτη κάτω από το διεθνώς συμφωνημένο όριο του 1,5 βαθμού Κελσίου.
Ο Ράο και ο Πάουελ είπαν ότι είναι σημαντικό να εξεταστεί τι θα μπορούσε να γίνει για να ανακουφιστεί ο πληθυσμός της Γης από τα αυξανόμενα επίπεδα του άγχους για το κλίμα.
«Η καλύτερη ευκαιρία για αύξηση της αισιοδοξίας και της ελπίδας στους οικολογικά ανήσυχους νέους αλλά και μεγαλύτερους είναι να διασφαλιστεί ότι έχουν πρόσβαση σε καλύτερες και πιο αξιόπιστες πληροφορίες για τον μετριασμό και την προσαρμογή του κλίματος», είπαν.
«Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι πληροφορίες για το πώς θα μπορούσαν να συνδεθούν πιο δυνατά με τη φύση, να συμβάλουν σε πιο πράσινες επιλογές σε ατομικό επίπεδο και να ενώσουν τις δυνάμεις τους με κοινότητες και ομάδες ομοϊδεατών».
Μία ακόμη νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε επίσης στο BMJ δείχνει ότι η αλλαγή της συμπεριφοράς θα μπορούσε να είναι το κλειδί για την επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου έως το 2050.
