Το γυναικείο σώμα ηθικοποιείται περισσότερο από το ανδρικό, σύμφωνα με νέα μελέτη
Νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο European Journal of Social Psychology δείχνει ότι οι άνθρωποι τείνουν να βλέπουν τα γυναικεία σώματα μέσα από ένα ηθικό πρίσμα πολύ πιο συχνά από τα ανδρικά σώματα. Αυτό σημαίνει ότι όταν εξετάζουμε ζητήματα που σχετίζονται με τη σωματική αυτονομία, όπως οι αποφάσεις για την εμφάνιση ή την υγεία, οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να τα θεωρούν ηθικά ζητήματα για τις γυναίκες αλλά όχι για τους άνδρες. Αυτή η τάση ηθικοποίησης των γυναικείων σωμάτων θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί η κοινωνία συχνά επιβάλλει αυστηρότερους ελέγχους και κρίσεις στα γυναικεία σώματα σε σύγκριση με τα ανδρικά.
Επιμέλεια: Μαρία Καλοπούλου
Για αιώνες, οι γυναίκες σε όλο τον κόσμο έχουν βιώσει διάφορες μορφές κοινωνικού ελέγχου πάνω στο σώμα τους. Αυτός ο έλεγχος εκδηλώνεται με πολλούς τρόπους, από τους ενδυματολογικούς κώδικες και τους περιορισμούς στην πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη έως τους κανονισμούς που αφορούν τα αναπαραγωγικά δικαιώματα.
Είναι αξιοσημείωτο ότι πολλοί από αυτούς τους κανόνες στοχεύουν ειδικά στα γυναικεία σώματα και τις επιλογές, ενώ παρόμοιοι περιορισμοί είτε απουσιάζουν για τους άνδρες είτε δεν συζητούνται με τον ίδιο τρόπο.
«Το ενδιαφέρον μου προέκυψε από το γεγονός ότι βλέπουμε πολλούς περιορισμούς στην αυτονομία του σώματος των γυναικών στον κόσμο – πολύ περισσότερο από ό,τι για τους άνδρες», δήλωσε η συγγραφέας της μελέτης Thekla Morgenroth, επίκουρη καθηγήτρια Κοινωνικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Purdue.
«Αυτό περιλαμβάνει συμπεριφορές που απλά δεν ισχύουν για τους άνδρες, όπως η πρόσβαση στην άμβλωση, αλλά ακόμη και για συμπεριφορές που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν σε άνδρες, βλέπουμε αυτή την ασυμφωνία.
Για παράδειγμα, είναι φυσιολογικό για τους άνδρες να είναι γυμνοί από τη μέση και πάνω, ενώ κουρεύουν το γκαζόν τους ή στην παραλία, αλλά γενικά δεν είναι αποδεκτό για τις γυναίκες να κάνουν το ίδιο. Με ενδιέφερε να μάθω γιατί συμβαίνει αυτό, από πού προέρχονται αυτοί οι περιορισμοί».
Για να απαντήσουν σε αυτό, οι ερευνητές διεξήγαγαν δύο μελέτες στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στην πρώτη μελέτη, οι ερευνητές ήθελαν να δουν αν οι συμπεριφορές που σχετίζονται με το σώμα, περισσότερο από άλλα είδη συμπεριφορών, θα θεωρούνταν περισσότερο ηθικό ζήτημα για τις γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες.
Ήθελαν επίσης να βεβαιωθούν ότι τυχόν διαφορές που βρήκαν δεν οφείλονταν μόνο στο γεγονός ότι ορισμένες συμπεριφορές θεωρούνται λιγότερο κοινωνικά αποδεκτές για τις γυναίκες παρά για τους άνδρες.
Στοιχεία της μελέτης
Για τη διεξαγωγή αυτής της μελέτης, οι ερευνητές στρατολόγησαν 335 συμμετέχοντες διαδικτυακά από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να αξιολογήσουν μια ποικιλία συμπεριφορών. Ορισμένες από αυτές τις συμπεριφορές σχετίζονταν με το σώμα, όπως το να κάνουν τατουάζ, να είναι γυμνοί σε δημόσιους χώρους ή να υποβάλλονται σε στείρωση.
Άλλες ήταν συμπεριφορές ελέγχου, άσχετες με το σώμα, όπως το να πετάνε σκουπίδια ή να αργούν στη δουλειά. Για κάθε συμπεριφορά, οι συμμετέχοντες ανατέθηκαν τυχαία να εξετάσουν είτε μια γυναίκα είτε έναν άνδρα που εκτελούσε την ενέργεια.
Στη συνέχεια, αξιολόγησαν πόσο ηθικό ζήτημα θεωρούσαν τη συμπεριφορά, πόσο ασυνήθιστη ή κοινωνικά απαράδεκτη ήταν και πόσο σχετιζόταν με την αυτονομία του σώματος. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν κλίμακες από το 1 έως το 7 για να μετρήσουν αυτές τις αξιολογήσεις.
Τα αποτελέσματα της πρώτης μελέτης έδειξαν ότι, όπως αναμενόταν, οι συμπεριφορές που σχετίζονται με το σώμα θεωρήθηκαν πράγματι πιο στενά συνδεδεμένες με την αυτονομία του σώματος από τις συμπεριφορές ελέγχου.
Το κύριο εύρημα ήταν ότι οι συμπεριφορές που σχετίζονται με το σώμα ηθικοποιούνταν περισσότερο για τις γυναίκες παρά για τους άνδρες. Αυτό σημαίνει ότι οι συμμετέχοντες ήταν πιο πιθανό να βλέπουν πράγματα όπως το να κάνουν τατουάζ ή να είναι γυμνοί ως ηθικά ζητήματα όταν γίνονταν από μια γυναίκα, σε σύγκριση με όταν γίνονταν από έναν άνδρα.
Αυτή η διαφορά δεν βρέθηκε για τις συμπεριφορές ελέγχου, οι οποίες δεν σχετίζονταν με το σώμα. Είναι σημαντικό ότι αυτό το μοτίβο παρέμεινε ακόμη και αφού λήφθηκε υπόψη το πόσο κοινωνικά ασυνήθιστες θεωρούνταν αυτές οι συμπεριφορές για τις γυναίκες και τους άνδρες.
Αυτό υποδηλώνει ότι η ηθικοποίηση των γυναικείων σωμάτων δεν αφορά απλώς την κρίση των γυναικών για την παραβίαση των κοινωνικών κανόνων γενικότερα. Περαιτέρω ανάλυση έδειξε ότι όσο περισσότερο μια συμπεριφορά θεωρούνταν σχετική με την σωματική αυτονομία, τόσο περισσότερο ηθικοποιούνταν για τις γυναίκες, αλλά αυτή η σύνδεση ήταν πολύ ασθενέστερη ή ανύπαρκτη για τους άνδρες.
Στη δεύτερη μελέτη, οι ερευνητές επικεντρώθηκαν ειδικά στο ζήτημα της δημόσιας γυμνόστηθης εμφάνισης. Πρόκειται για ένα πλαίσιο όπου η σωματική αυτονομία των γυναικών περιορίζεται συχνά, ενώ οι άνδρες γενικά δεν αντιμετωπίζουν τέτοιους περιορισμούς.
Προέβλεψαν ότι οι άνθρωποι θα χρησιμοποιούσαν ηθική συλλογιστική πιο συχνά όταν συζητούσαν για το αν οι γυναίκες είναι γυμνές σε σύγκριση με τους άνδρες. Διερεύνησαν επίσης εάν άτομα με πιο σεξιστικές πεποιθήσεις ήταν πιο πιθανό να ηθικοποιήσουν τα γυναικεία σώματα σε αυτό το πλαίσιο.
Για αυτήν τη μελέτη, 470 Αμερικανοί συμμετέχοντες στρατολογήθηκαν διαδικτυακά. Στους συμμετέχοντες ανατέθηκε τυχαία να σκεφτούν είτε την γυμνόστηθη εμφάνιση των γυναικών είτε την γυμνόστηθη εμφάνιση των ανδρών.
Τους ζητήθηκε να αξιολογήσουν πόσο ακατάλληλο θεωρούσαν ότι ήταν να είναι γυμνόστηθες σε διάφορα δημόσια πλαίσια, όπως σε μια παραλία ή σε ένα πάρκο. Όσοι υπέδειξαν ότι ήταν έστω και κάπως ακατάλληλο, απάντησαν σε περαιτέρω ερωτήσεις. Τους ζητήθηκε να εξηγήσουν με δικά τους λόγια γιατί το θεωρούσαν ακατάλληλο.
Στη συνέχεια, τους δόθηκαν περιγραφές των πέντε ηθικών θεμελίων: βλάβη, αγνότητα, δικαιοσύνη, εξουσία και παράδοση, και αφοσίωση. Στη συνέχεια, αξιολόγησαν κατά πόσο η αντίθεσή τους στη γυμνή εμφάνιση βασιζόταν σε καθένα από αυτά τα ηθικά θεμέλια, χρησιμοποιώντας μια κλίμακα. από 0 έως 100.
Τέλος, συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια που μετρούσαν τα επίπεδα του καλοπροαίρετου σεξισμού και των πεποιθήσεών τους που σχετίζονται με τη διχοτομία Μαντόνα-Πόρνη, καθώς και τον εχθρικό σεξισμό.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες πράγματι χρησιμοποίησαν ηθική συλλογιστική περισσότερο όταν σκέφτονταν την γυμνή εμφάνιση των γυναικών σε σύγκριση με τους άνδρες.
Συγκεκριμένα, αξιολόγησαν την αγνότητα, τη βλάβη, την εξουσία και την παράδοση, καθώς και την αφοσίωση ως σημαντικότερους λόγους για τους οποίους οι γυναίκες είναι γυμνές από ό,τι οι άνδρες.
Εξετάζοντας τις γραπτές εξηγήσεις, οι συμμετέχοντες ήταν επίσης πιο πιθανό να χρησιμοποιήσουν αυθόρμητα επιχειρήματα που βασίζονται στη βλάβη και την αγνότητα όταν συζητούσαν τη γυμνή εμφάνιση των γυναικών.
Περαιτέρω ανάλυση διερεύνησε εάν οι σεξιστικές πεποιθήσεις έπαιξαν ρόλο
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα άτομα που σημείωσαν υψηλότερη βαθμολογία σε μετρήσεις καλοπροαίρετου σεξισμού και υποστήριξης της διχοτομίας Μαντόνα-Πόρνη ήταν πιο πιθανό να ηθικοποιήσουν τη γυμνή εμφάνιση των γυναικών.
Ο καλοπροαίρετος σεξισμός είναι μια φαινομενικά θετική μορφή προκατάληψης που εξιδανικεύει τις γυναίκες σε παραδοσιακούς ρόλους, απεικονίζοντάς τες ως αγνές και ότι χρειάζονται προστασία.
Η διχοτομία Μαντόνα-Πόρνη είναι μια κοινωνική άποψη που κατηγοριοποιεί τις γυναίκες σε δύο αντίθετες ομάδες: τις ενάρετες, αγνές «Μαντόνες» που είναι ηθικά καλές, και τις σεξουαλικές, ακόλαστες «Πόρνες» που είναι ηθικά κακές.
Σε πολλές περιπτώσεις, όταν ελήφθησαν υπόψη οι σεξιστικές πεποιθήσεις, η άμεση επίδραση του φύλου στην ηθικοποίηση έγινε λιγότερο σημαντική, υπογραμμίζοντας τον σημαντικό ρόλο αυτών των πεποιθήσεων στην προώθηση της έμφυλης ηθικοποίησης των σωμάτων.
«Το κύριο συμπέρασμα από τις μελέτες μας είναι ότι τα γυναικεία σώματα ηθικοποιούνται περισσότερο από τα ανδρικά σώματα, που σημαίνει ότι αντιμετωπίζονται μέσα από ένα ηθικό πρίσμα περισσότερο από τα ανδρικά σώματα», δήλωσε η Morgenroth στο PsyPost.
«Δεν είναι λοιπόν μόνο ότι οι άνθρωποι κανονικοποιούν περισσότερο τα γυναικεία σώματα, τα βλέπουν μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα. Για παράδειγμα, το αν ένας άντρας τρώει υπερβολικά σε έναν μπουφέ μπορεί να θεωρηθεί ως ζήτημα προσωπικής προτίμησης – αλλά για τις γυναίκες, θεωρείται ηθικό ζήτημα».
Όμως, όπως όλες οι έρευνες, έχει περιορισμούς
Και οι δύο διεξήχθησαν μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες και είναι πιθανό αυτά τα πρότυπα να διαφέρουν σε άλλους πολιτισμούς με διαφορετικούς κανόνες και κανονισμούς σχετικά με το γυναικείο σώμα.
Οι ερευνητές επισημαίνουν επίσης ότι η σχέση μεταξύ ηθικοποίησης και πραγματικών περιορισμών στη σωματική αυτονομία χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση.
Δεν είναι απολύτως σαφές εάν η ηθικοποίηση ωθεί τους ανθρώπους να υποστηρίζουν περιορισμούς ή εάν χρησιμοποιείται ως τρόπος για να δικαιολογήσει προϋπάρχουσες απόψεις.
Παρά αυτούς τους περιορισμούς, αυτή η έρευνα παρέχει σημαντικά αρχικά στοιχεία ότι τα γυναικεία σώματα υπόκεινται πράγματι σε μεγαλύτερο ηθικό έλεγχο από τα ανδρικά σώματα στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αυτή η τάση ηθικοποίησης των γυναικείων σωμάτων θα μπορούσε να είναι ένας βασικός παράγοντας για την κατανόηση του γιατί οι γυναίκες αντιμετωπίζουν περισσότερους περιορισμούς και κρίσεις σχετικά με το σώμα και τησωματική τους αυτονομία.
«Ελπίζουμε να επεκταθούμε περισσότερο σε αυτό και να εξετάσουμε διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους η ηθικοποίηση των γυναικείων σωμάτων επηρεάζει άτομα διαφορετικών φύλων», δήλωσε η Morgenroth.
Η μελέτη, «Η ηθικοποίηση των γυναικείων σωμάτων», συντάχθηκε από τις Thekla Morgenroth, Michelle K. Ryan, Madisyn F. Arnold και Nadira S. Faber.
ΠΗΓΗ: PsyPost.org
