Το ψυχικό κόστος της εμμηνόπαυσης – τι πραγματικά νιώθουν οι γυναίκες
Οι ορμονικές αλλαγές κατά την εμμηνόπαυση μπορούν να οδηγήσουν σε αυτοκτονικές σκέψεις – μια κρίση που οι υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης δεν έχουν αναγνωρίσει ή αντιμετωπίσει επαρκώς. Η καταστροφική σύνδεση αποκαλύπτεται σε έρευνα που διεξήγαγα πρόσφατα οι συνάδελφοί μου και εγώ.
Γράφει η Pooja Saini, Καθηγήτρια Πρόληψης Αυτοκτονίας και Αυτοτραυματισμού, Πανεπιστήμιο John Moores του Λίβερπουλ
Η μελέτη, η οποία περιελάμβανε συνεντεύξεις με 42 γυναίκες που βίωσαν αυτοκτονικές σκέψεις και συμπεριφορά κατά την περιεμμηνόπαυση ή την εμμηνόπαυση, αποκαλύπτει ένα ανησυχητικό μοτίβο.
Στις γυναίκες που βρίσκονται σε κρίση συνταγογραφούνται αντικαταθλιπτικά αντί για ορμονοθεραπεία (HRT), παρά τις σαφείς οδηγίες για την εμμηνόπαυση που αναφέρουν ότι τα αντικαταθλιπτικά δεν πρέπει να αποτελούν θεραπεία πρώτης επιλογής για την κακή διάθεση που σχετίζεται με την εμμηνόπαυση.
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, τα ποσοστά αυτοκτονιών έχουν αυξηθεί μεταξύ των γυναικών από τα μέσα της δεκαετίας των 40 έως τα μέσα της δεκαετίας των 50 ετών– ακριβώς την ηλικία που οι περισσότερες βιώνουν την εμμηνοπαυσιακή μετάβαση. Ωστόσο, ο ρόλος των ορμονικών αλλαγών σε αυτήν την κρίση ψυχικής υγείας έχει αγνοηθεί σε μεγάλο βαθμό.
Η σιωπή γύρω από την ψυχική υγεία τής εμμηνόπαυσης έχει διαρκέσει πολύ. Ήρθε η ώρα οι υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης να αναγνωρίσουν αυτήν την κρίση για αυτό που είναι: ένα ζήτημα ζωής και θανάτου.
Οι γυναίκες στη μελέτη περιέγραψαν συναισθήματα βαθιάς απελπισίας και παγίδευσης. Μία συμμετέχουσα είπε: «Ποιο είναι το νόημα να είμαι ζωντανή; Ποιο σκοπό, ποια λειτουργία έχω; Δεν έχω τίποτα να δώσω, τίποτα να προσφέρω. Γιατί είμαι ακόμα εδώ;».
Η περιεμμηνοπαυσιακή κατάθλιψη που περιέγραψαν ξεπερνούσε τη συνηθισμένη κακή διάθεση, περιλαμβάνοντας συντριπτική κόπωση, αίσθημα αναξιότητας και το αίσθημα ότι αποτελούν βάρος για τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Πολλές αμφισβήτησαν αν η ζωή τους είχε κάποια αξία ή σκοπό.
Ένα τυφλό σημείο στην υγειονομική περίθαλψη
Η έρευνα αποκάλυψε ανησυχητικά κενά στις ιατρικές γνώσεις και φροντίδα. Οι γυναίκες ανέφεραν μεγάλες καθυστερήσεις στη λήψη κατάλληλης ορμονοθεραπείας (HRT) και συχνές λανθασμένες διαγνώσεις. Πολλές δήλωσαν ότι οι γενικοί γιατροί τους δεν είχαν βασική κατανόηση του πώς οι ορμόνες επηρεάζουν την ψυχική υγεία.
«Υπήρχε μηδενική γνώση για τις ορμόνες», είπε μια γυναίκα για τον γενικό ιατρό της. «Έκαναν το καλύτερο δυνατό με αυτό που νόμιζαν ότι γνώριζαν, αλλά δεν γνώριζαν απολύτως τίποτα για αυτό το θέμα. Δεν είναι στις αξιολογήσεις τους να ρωτούν για τον κύκλο της εμμήνου ρύσεως των γυναικών».
Ακόμα και όταν οι γυναίκες ζήτησαν ρητά ορμονοθεραπεία, σε ορισμένες περιπτώσεις εισέπραξαν πλήρη άρνηση, λόγω μιας άκαμπτης ερμηνείας των κλινικών κατευθυντήριων γραμμών.
Έρευνες δείχνουν ότι τα αντικαταθλιπτικά συνταγογραφούνται δυσανάλογα στις γυναίκες – ένα μοτίβο το οποίο, σε ορισμένες περιπτώσεις που αναφέρθηκαν στη μελέτη, επιδείνωσε τα συμπτώματα αντί να τα ανακουφίσει.
Η ορμονική αναταραχή της εμμηνόπαυσης δεν συμβαίνει μεμονωμένα
Στη μέση ηλικία, οι γυναίκες συχνά συνδυάζουν τις ευθύνες φροντίδας, τις πιέσεις σταδιοδρομίας και τις οικιακές απαιτήσεις. Αυτές είναι πιέσεις που επικαλύπτονται με τις βιολογικές αλλαγές που βιώνουν, δημιουργώντας ένα έντονο μείγμα σωματικής και συναισθηματικής καταπόνησης.
Είναι πλέον ευρέως γνωστό ότι οι γυναίκες χάνουν δουλειές, σχέσεις και, σε ορισμένες περιπτώσεις, την ικανότητά τους να λαμβάνουν αποφάσεις λόγω των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης.
Οι εναλλαγές της διάθεσης, το άγχος, η θολή σκέψη, οι εξάψεις και τα συναισθήματα βαθιάς θλίψης μπορεί να είναι εξουθενωτικά. Ωστόσο, για πολλούς, αυτά τα συμπτώματα αγνοούνται ή παρεξηγούνται.
Η απόρριψη των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης έχει βαθιές ιστορικές ρίζες
Η ξεπερασμένη διάγνωση της γυναικείας «υστερίας» – μια μισογυνιστική ετικέτα που χρησιμοποιείται για την παθολογικοποίηση των συναισθημάτων των γυναικών – κάποτε δικαιολογούσε θεραπείες τόσο ακραίες όσο ο περιορισμός σε άσυλο και η ηλεκτροσπασμοθεραπεία.
Ο όρος περί της γυναικείας «υστερίας» μπορεί να έχει εξαφανιστεί, αλλά η κληρονομιά του παραμένει στον τρόπο με τον οποίο η ορμονική ταλαιπωρία των γυναικών εξακολουθεί να ελαχιστοποιείται ως υπερβολή ή υπερβολική αντίδραση.
Υπάρχουν σημάδια αλλαγής. Το 2021, μια ανεξάρτητη έκθεση της βρετανικής κυβέρνησης έκανε δέκα συστάσεις για την υποστήριξη των γυναικών στην εμμηνόπαυση στον χώρο εργασίας και όχι μόνο.
Και, τον Νοέμβριο του 2024, οι κλινικές οδηγίες ενημερώθηκαν ώστε να προτείνουν ψυχολογική υποστήριξη για τις γυναίκες που βιώνουν πρόωρη εμμηνόπαυση.
Ο κίνδυνος αυτοκτονίας για τις γυναίκες μέσης ηλικίας δεν έχει επισημανθεί επαρκώς στις οδηγίες για την εμμηνόπαυση – ένα κενό που χρειάζεται επειγόντως αντιμετώπιση.
Πολλές γυναίκες στη μελέτη ανέφεραν δραματικές βελτιώσεις στην ψυχική τους ευεξία και μείωση των αυτοκτονικών σκέψεων μετά από έγκαιρη λήψη ορμονικής υποκατάστασης και υποστήριξης από επαγγελματίες υγείας που πραγματικά άκουσαν. Κάποιες περιέγραψαν τη ζωή τους ως ξανά ανεκτή μετά από χρόνια ταλαιπωρίας.
Δεν θα επωφεληθούν όλες οι γυναίκες από την ορμονική υποκατάσταση, αλλά όλες αξίζουν να ελεγχθούν οι ορμόνες τους και να τους προσφερθεί θεραπεία όταν είναι απαραίτητο. Η επιλογή πρέπει να είναι δική τους – ενημερωμένη, υποστηριζόμενη και ληφθείσα σοβαρά υπόψη.
ΠΗΓΗ: www.theconversation.com
