Πώς δημιουργείται το χρώμα των ματιών μας;
Τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής μας! Είναι μοναδικά, δεν θα είναι ποτέ ακριβώς όμοια με κάποια άλλα και αποτελούν ξεχωριστό χαρακτηριστικό στην εμφάνισή μας. Αυτή η μοναδικότητα είναι που κάνει τα μάτια μας τόσο όμορφα και γοητευτικά. Τι ρόλο παίζει το DNA, οι γεωγραφικές συντεταγμένες, το ηλιακό φως και άλλα στοιχεία στη χρωματική τους αποτύπωση;
Από την Άντζελα Μολφέτα
Αν και υπάρχουν αμέτρητες αποχρώσεις στο χρώμα των ματιών, στην πραγματικότητα οι περισσότερες από εμάς γεννιόμαστε είτε με ανοιχτόχρωμα είτε με σκουρότερα μάτια. Σύμφωνα με κλινικές μελέτες αυτό συμβαίνει επειδή το χρώμα των ματιών μας καθορίζεται από την ποσότητα μελανίνης ή χρωστικής ουσίας που αναδύεται στην ίριδα.
Επειδή υπάρχουν πολλές παραλλαγές στην ποσότητα μελανίνης, το χρώμα των ματιών κάθε ατόμου είναι μοναδικό, όπως ακριβώς και το δακτυλικό αποτύπωμα. Αυτός είναι και ο λόγος που αντί για κωδικό, πολλά κινητά τηλέφωνα αναγνωρίζουν τον κάτοχό τους σύμφωνα με την ίριδα των ματιών!
Η ποσότητα της καφέ ή μπλε χρωστικής που έχουμε είναι βέβαια προκαθορισμένη από μια ποικιλία γενετικών παραγόντων. Αναπτύσσεται από την ημέρα της γέννησής μας και συνήθως, αποκαλύπτεται μεταξύ 3-6 μηνών σταθεροποιώντας το χρώμα τους στους 9 πρώτους μήνες.
Μπορεί, όμως, να συμβούν και αλλαγές στο χρώμα της ίριδας αργότερα, μέσα στα πρώτα 3 χρόνια, σχηματίζοντας ένα από τα έξι πιο κοινά χρώματα ματιών: καστανά, καστανοπράσινα, κεχριμπαρένια, γαλανά, πράσινα ή σταχτί.
Εξερευνώντας καθένα από τα βασικά χρώματα ματιών θα μπορέσουμε να αναδείξουμε με τον καλύτερο τρόπο, το δικό μας! Στη συνέχεια, με ένα σωστό κούρεμα μαλλιών, μακιγιάζ και το προσωπικό μας στιλ θα κάνουμε στα αλήθεια τα μάτια μας να λάμψουν μαγνητίζοντας όλα τα βλέμματα πάνω μας!
Καστανά μάτια
Υπάρχουν περισσότερα από δεκαέξι διαφορετικά γονίδια που επηρεάζουν το χρώμα των ματιών μας. Ανάμεσα στα πιο κοινά χρώματα ματιών αναδεικνύονται τα καστανά μάτια. Σχεδόν το 70-80% των ανθρώπων στον κόσμο έχουν καστανά μάτια!
Επιστημονικά, το να έχουμε καστανά μάτια σημαίνει απλά, ότι υπάρχει περισσότερη μελανίνη στην ίριδα των ματιών μας, η οποία και προσδίδει ένα σκούρο καφέ χρώμα.
Το πόσο φωτεινά ή σκούρα είναι εξαρτάται επίσης, από την ποσότητα του φωτός που εισέρχεται αλλά και πώς αντανακλάται αυτό το φως προς τα έξω. Για αυτό τα καστανά μάτια διαθέτουν μια τόσο μεγάλη ποικιλία αποχρώσεων!
Τα σκούρα καστανά μάτια συναντώνται συνήθως, σε άτομα με πιο σκούρο δέρμα. Αυτό συμβαίνει διότι η μελανίνη που υπαγορεύει το χρώμα τού δέρματός μας είναι ο ίδιος τύπος μελανίνης που υπάρχει και στα μάτια μας!
Τα καστανά μάτια επικρατούν σε θερμότερες περιοχές, όπου υπάρχει έντονη ηλιοφάνεια και συνεπώς, οι υψηλότερες ποσότητες μελανίνης μπορούν να προστατεύσουν τα μάτια από το φως του ήλιου. Αυτός είναι και ο λόγος που το συγκεκριμένο χρώμα ματιών είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο στη νότια και ανατολική Ασία και την Αφρική.
Καστανοπράσινα ή μελιά μάτια
Αυτό το χρώμα ματιών είναι το τέλειο μείγμα μεταξύ πράσινου και καφέ, σαν έργο τέχνης! Αναφέρονται επίσης, ως ανοιχτόχρωμα καστανά ή μελί μάτια. Τα μωρά που γεννιούνται με μπλε μάτια στη συνέχεια και με την πάροδο του χρόνου, αναπτύσσουν μια μικρή ποσότητα μελανίνης στα μάτια τους, μετατρέποντάς τα σε ένα πράσινο-καφέ μείγμα, το οποίο δημιουργεί την καστανοπράσινη απόχρωση.
Συναντάται πιο συχνά σε άτομα με ευρωπαϊκή ή μεσανατολική καταγωγή, ενώ περίπου το 5% στον κόσμο έχει αυτό το χρώμα ματιών, καθιστώντας το σχετικά σπάνιο.
Ένας ακόμα λόγος που τα καστανοπράσινα μάτια είναι όμορφα παίζει και το φως, καθώς και ο τρόπος που διαχέεται στην ίριδα. Συχνά, αυτό το χρώμα ματιών είναι πιο ανοιχτόχρωμο στο εσωτερικό μέρος του από ό,τι στις εξωτερικές άκρες λόγω του τρόπου με τον οποίο διαχέεται η μελανίνη, αναδεικνύοντας την καστανή απόχρωση με πρασινωπούς τόνους.
Κεχριμπαρένια μάτια
Τα κεχριμπαρένια μάτια είναι σχετικά δύσκολο να εντοπιστούν, οπότε και συγχέονται εύκολα με τα καστανοπράσινα. Αυτός είναι και ο λόγος που συχνά μένουν έξω από τη λίστα με τα χρώματα των ματιών!
Ωστόσο, ένας τρόπος για να βεβαιωθούμε πως αναφερόμαστε στα κεχριμπαρένια μάτια είναι να παρατηρήσουμε εάν υπάρχει μια χρυσαφένια ή ακόμα και κιτρινωπή απόχρωση, αντί για μια καφέ ή πράσινη.
Το κεχριμπαρένιο χρώμα είναι υποπροϊόν μιας σκούρας καφέ μελανίνης που αναμειγνύεται με την πάροδο του χρόνου με μια άλλη μελανίνη, τη φαιομελανίνη, που έχει πιο ανοιχτούς κόκκινους και κίτρινους τόνους.
Ναι, τα κεχριμπαρένια μάτια είναι ακριβώς εκείνα τα τέλεια χρυσοκαστανά μάτια για τα οποία έχουν γραφτεί πολλά ερωτικά τραγούδια!
Για πολλούς θυμίζουν πολύτιμα κοσμήματα και είναι αρκετά σπάνια, καθώς εμφανίζονται περίπου στο 5% του παγκόσμιου πληθυσμού και ιδιαίτερα σε άτομα ασιατικής, ισπανικής και νοτιοαφρικανικής καταγωγής. Διασημότητες όπως ο Justin Bieber, η Jennifer Lopez και η Nichole Richie έχουν κεχριμπαρένια μάτια.
Γαλάζια μάτια
Αν και τα γαλάζια μάτια μπορεί να θεωρούνται ένα κοινό χρώμα ματιών, στην πραγματικότητα είναι πιο σπάνια. Μόνο το 8% περίπου του παγκόσμιου πληθυσμού έχει μπλε μάτια, σύμφωνα με τις επιστημονικές έρευνες. Παρόλο που τα μωρά γεννιούνται είτε με μπλε είτε με καστανά μάτια, τα γαλάνα μάτια είναι πιο σπάνια επειδή είναι ένα υπολειπόμενο χαρακτηριστικό.
Έρευνα που δημοσιεύτηκε πρόσφατα αποδεικνύει πως όλοι όσοι έχουν γαλάζια μάτια θα μπορούσαν να έχουν έναν μόνο, κοινό πρόγονο που έζησε πριν από 6.000-10.000 χρόνια!
Η έρευνα υποδηλώνει ότι είναι πιθανό οι άνθρωποι να γεννιούνταν μόνο με καστανά μάτια έως ότου προέκυψε μια γενετική μετάλλαξη που προκάλεσε το γαλανό χρώμα σε έναν μακρινό μας πρόγονο. Το γεγονός αυτό οδήγησε και στην εξάπλωση των μπλε ματιών.
Τα γαλάζια μάτια εμφανίζονται σε πολλές διαφορετικές αποχρώσεις, αλλά στην ουσία δεν υπάρχει μπλε χρωστική ουσία! Η απόχρωσή τους εξαρτάται ανάλογα, με το πόσο φως εισέρχεται και αντανακλάται από την ίριδα.
Για αυτόν τον λόγο άλλωστε, τα μπλε μάτια μπορεί να φαίνονται πολύ διαφορετικά, ανάλογα με τον φωτισμό. Δεδομένου ότι αυτό το χρώμα ματιών έχει λιγότερη μελανίνη από τα πιο σκούρα μάτια, είναι πολύ πιο ευαίσθητα στο φως, με αποτέλεσμα να είναι απαραίτητο να προστατεύονται φορώντας γυαλιά ηλίου. Σήμερα, αυτό το χρώμα των ματιών είναι ιδιαίτερα κοινό στη βόρεια Ευρώπη.
Πράσινα μάτια
Τα πράσινα μάτια αποτελούν γενετική μετάλλαξη; Είναι πραγματικά, ο τέλειος συνδυασμός καφέ και μπλε ματιών! Και αυτό το χρώμα ματιών χρειάζεται μερικούς μήνες για να αναπτυχθεί μετά τη γέννησή μας και διαθέτει περισσότερη μελανίνη από τα μπλε μάτια.
Εξαιτίας αυτού, καθώς και του τρόπου με τον οποίο το φως αντανακλάται από την ίριδα, τα μάτια φαίνεται να έχουν διαφορετικές αποχρώσεις του πράσινου, από το σμαραγδί έως και το ανοιχτό πράσινο!
Μόνο το 2% περίπου του παγκόσμιου πληθυσμού έχει πράσινα μάτια, ίσως επειδή αυτό το σπάνιο χρώμα των ματιών εμφανίζεται μόνο όταν μια μικρή ποσότητα μελανίνης αναπτύσσεται σε μωρά που γεννιούνται με μπλε μάτια με την πάροδο του χρόνου.
Αυτό το εκθαμβωτικό χρώμα ματιών μπορεί πιθανώς να βρεθεί σε άτομα σκωτσέζικης, ιρλανδικής και βορειοευρωπαϊκής καταγωγής, ενώ συναντάται περισσότερο σε γυναίκες από ό,τι σε άνδρες.
Σταχτί μάτια
Μπορεί να νομίζουμε πως τα σταχτί μάτια είναι ακόμα πιο σπάνια, αλλά στην πραγματικότητα περίπου το 3% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει αυτό το χρώμα, καθιστώντας το πιο κοινό από τα πράσινα μάτια!
Αποκαλύπτουν πως υπάρχει περισσότερη μελανίνη στην ίριδα. Συχνά, αυτό το χρώμα των ματιών μπορεί να εμφανίζεται μπλε-γκρι στις γυναίκες και πράσινο-γκρι στους άνδρες.
Φυσικά, η εμφάνιση των σταχτί ματιών μπορεί επίσης, να αλλάξει και να φαίνεται πιο ανοιχτόχρωμη ή πιο σκούρα ανάλογα με το φως, αλλά και το πόσο φως αντανακλάται από την ίριδα.
Περισσότερα από οκτώ διαφορετικά γονίδια ενώνονται για να πετύχουν το σταχτί χρώμα των ματιών και θεωρείται μοναδικό επειδή το μπροστινό στρώμα της ίριδας περιέχει πολύ λιγότερη μελανίνη από το πίσω στρώμα!
Με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται ένα χρώμα που δεν είναι τόσο σκούρο όσο το καφέ, αλλά ούτε και τόσο ανοιχτό όσο το γαλάζιο ή το πράσινο. Τα σταχτί μάτια είναι ιδιαίτερα διαδεδομένα σε άτομα από τη βόρεια και ανατολική Ευρώπη. Είναι επίσης συνηθισμένο, καθώς γερνάμε να αναπτύσσεται μια γκρι απόχρωση ή δακτύλιο γύρω από την ίριδα των ματιών μας.
