Οι αλλαγές στο μικροβίωμα του δέρματος οδηγούν και σε μείωση του κολλαγόνου;

Τα εκατομμύρια μικρόβια που ζουν πάνω μας ονομάζονται μικροβίωμα του δέρματος. Είναι ακίνδυνα ή ακόμα και ευεργετικά, ενώ παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία του ανοσοποιητικού μας συστήματος και στην υγιή όψη της επιδερμίδας. Το μικροβίωμα είναι μοναδικό για κάθε άτομο, όπως το δακτυλικό αποτύπωμα! Δεν επηρεάζει μόνο το δέρμα, αλλά στην πραγματικότητα είναι μέρος αυτού, οπότε μπορεί να επηρεάσει και την παραγωγή του κολλαγόνου, ή μήπως όχι;

Από την Άντζελα Μολφέτα

Το μικροβίωμα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι τής φυσικής άμυνας του δέρματος μας, καθώς μας προστατεύει από εξωτερικές επιθέσεις. Στην ουσία αλληλεπιδρά ενισχύοντας τη λειτουργία του φραγμού και παράγοντας τα απαραίτητα στοιχεία, όπως υαλουρονικό οξύ, λιπαρά οξέα, πεπτίδια κ.λπ., για ένα υγιές, νεανικό και ενυδατωμένο δέρμα.

Ένα ισορροπημένο μικροβίωμα λοιπόν, εξασφαλίζει υγιή επιδερμίδα. Πόσο σημαντικό ρόλο παίζει, όμως, για το κολλαγόνο το οποίο αποτελεί το κυρίαρχο συστατικό στο χόριο του δέρματος καταλαμβάνοντας το 75-80%;

Τι είναι το κολλαγόνο και το μικροβίωμα του δέρματος, και τι σχέση έχουν μεταξύ τους;

Το κολλαγόνο είναι μια δομική πρωτεΐνη στο δέρμα. Παράγεται από ειδικά κύτταρα που ονομάζονται ινοβλάστες και διατηρεί το δέρμα ελαστικό και σφριγηλό, δηλαδή νεανικό.

Δυστυχώς, στα τέλη της δεκαετίας των 20 χρόνων και στις αρχές των 30 μειώνεται η παραγωγή του σταδιακά. Αν και αυτή η μείωση θεωρείται φυσική, διάφορες εξωτερικές επιθέσεις, όπως η υπερβολική έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία και η εμφάνιση φλεγμονών, αλλά και ο τρόπος της σύγχρονης ζωής όπου κυριαρχεί το άγχος, όπως και η χρήση λανθασμένων προϊόντων περιποίησης μπορούν να συντελέσουν σε ακόμα μεγαλύτερη μείωση του κολλαγόνου, άμεσα!

Από την άλλη, το μικροβίωμα στηρίζει το ανοσοποιητικό μας σύστημα και μας προστατεύει από τις περιβαλλοντικές επιθέσεις, ενώ προσπαθεί να διαχειριστεί τις ανισορροπίες παράγοντας τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για το δέρμα μας, γνωστά ως μεταβιοτικά. Τα στοιχεία που μπορούν να επηρεάσουν την ισορροπία του αφορούν το περιβάλλον, την ορμονική μας κατάσταση, την ηλικία μας και άλλα.

Όσο για την ηλικία μοιάζει πως υπάρχει μια σύνδεση μεταξύ της απώλειας της ποικιλίας του μικροβιώματος και της παραγωγής κολλαγόνου: Πρόσφατη έρευνα εντόπισε ορισμένες βασικές διαφορές στα μικροβιώματα των γυναικών που βρίσκονται στην ηλικία των 50 ετών, σε σύγκριση με εκείνα που αφορούν γυναίκες που διανύουν τη δεκαετία των 20 χρόνων.

Ωστόσο, οι ειδικοί πιστεύουν πως απαιτούνται περισσότερες μελέτες για να κατανοήσουμε την περίπλοκη και πολυπαραγοντική αλληλεπίδραση μεταξύ του μικροβιώματος του δέρματος και της συνολικής υγείας της επιδερμίδας.

Τα συμπεράσματα, όμως, δεν σταματούν εδώ: Ανάμεσα στις συμμετέχουσες εντοπίστηκαν στοιχεία των βακτηρίων Cutibacterium acnes και Staphylococcus epidermidis, παράλληλα με χαμηλά επίπεδα κολλαγόνου στο δέρμα, εμφανίζοντας προηγουμένως φλεγμονή στο δέρμα.

Πρόληψη στην πρόωρη γήρανση

Η απώλεια του κολλαγόνου είναι καθοριστικός παράγοντας στην ηλικία του δέρματος, αλλά σίγουρα δεν είναι η μόνη! Διάφοροι παράγοντες συμβάλλουν στην πρόωρη γήρανση, όπως και οι αρνητικές επιδράσεις του μικροβιώματος. Μέσα από τη σχέση του μικροβιώματος του δέρματος και του κολλαγόνου, η ακεραιότητα της επιδερμίδας προσπαθεί να αντιμετωπίσει και το οξειδωτικό στρες.

Για παράδειγμα, ορισμένα στελέχη βακτηρίων στο δέρμα μας παράγουν ένα αντιοξειδωτικό που ονομάζεται RoxP. Το RoxP είναι βασικά ένα υπερ-αντιοξειδωτικό που εκκρίνει το μικροβίωμα μας και θεωρείται ιδιαίτερα ικανό στην προστασία του δέρματος από την οξείδωση.

Όταν το μικροβίωμα μας, όμως, είναι εκτός ομοιόστασης δεν έχει την ικανότητα να το παράγει με ευκολία, με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται ευαισθησίες και καταστάσεις που ευνοούν την πρόωρη γήρανση.

Το μικροβίωμα βοηθά το δέρμα να ανακατασκευαστεί και να αναγεννηθεί. Το ZO-1 tight junction είναι μια σύνθετη πρωτεΐνη που βοηθά να συνδέονται τα κύτταρα του δέρματος, όπως τα κερατινοκύτταρα. Αυξάνοντας τα επίπεδα αυτού του γονιδίου, η επιδερμίδα μας κερδίζει ενδυνάμωση και αναγεννάται, δηλαδή αντιστέκεται στα στοιχεία που χάνονται με την πάροδο των χρόνων!

Η υποστήριξη του μικροβιώματος και του κολλαγόνου, σε συνεργασία!

Οπωσδήποτε δεν γνωρίζουμε πολλά για αυτήν τη σχέση, αλλά σίγουρα υπάρχουν τρόποι να υποστηρίξουμε τόσο το μικροβίωμα του δέρματος όσο και την παραγωγή του κολλαγόνου.

Για παράδειγμα, ορισμένα βιοτικά συστατικά όχι μόνο βοηθούν να ισορροπήσουν και να θρέψουν το μικροβίωμα του δέρματος, αλλά μπορούν επίσης να μειώσουν τις φλεγμονές και συνεπώς, να προστατεύσουν την παραγωγή του κολλαγόνου!

Κάποια μεταβιοτικά στοιχεία που παράγονται μέσω της βιοτεχνολογίας, όπως το παλμιτοϋλο-ολιγοπεπτίδιο, αποδεικνύεται πως ανακουφίζουν από τις φλεγμονές και μειώνουν το βάθος των ρυτίδων. Το ειδικό αυτό πεπτίδιο έχει αποδειχθεί πως προάγει την παραγωγή κολλαγόνου και υαλουρονικού οξέος στο δέρμα!

Οι σχέσεις βέβαια, είναι αμφίδρομες: Προστατεύοντας το μικροβίωμα μας από την έκθεση στον ήλιο μειώνονται τα οξειδωτικά αποτελέσματα και κατά συνέπεια, η αποδόμηση του κολλαγόνου!

Αλλά και το μικροβίωμα του εντέρου μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή σε όλο το σώμα και τελικά, να επηρεάσει και το μικροβίωμα του δέρματος. Αυτός είναι και ο λόγος που οι περισσότεροι δερματολόγοι συνιστούν τη λήψη προβιοτικών συμπληρωμάτων που θα βοηθήσουν στην ισορροπία του μικροβιώματος του εντέρου.

Επίσης, μπορούμε να αναζητήσουμε συμπληρώματα κολλαγόνου που περιέχουν αμινοξέα, ώστε να υποστηρίξουμε από τη μια την υγεία του εντέρου και από την άλλη, την παραγωγή κολλαγόνου.

Μια ισορροπημένη διατροφή θα βοηθήσει σημαντικά στην ενίσχυση του μικροβιώματος του δέρματος και του κολλαγόνου:

• Τα φρέσκα φρούτα και τα λαχανικά, όπως τα πορτοκάλια και οι πιπεριές είναι γεμάτα αντιοξειδωτικά και προστατεύουν από την επίθεση των ελευθέρων ριζών.
• Η βιταμίνη Ε βρίσκεται σε ξηρούς καρπούς και σπόρους και βοηθά στη διατήρηση της υγείας του δέρματος.
• Οι πρωτεΐνες όπως το κοτόπουλο, το μοσχάρι και τα αυγά ενισχύουν το κολλαγόνο.
• Τα λιπαρά ψάρια, όπως οι σαρδέλες και ο σολομός, πηγές ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, συμβάλλουν στην καταπολέμηση των φλεγμονών.
• Το μέλι, ως φυσικό γλυκαντικό, πλούσιο σε αντιοξειδωτικά προστατεύει το κολλαγόνο και ενισχύει το μικροβίωμα του δέρματος.

Συμπέρασμα: Η υγεία του δέρματος είναι περίπλοκη και το μικροβίωμα του δέρματος ακόμα πιο περίπλοκο! Υπάρχουν τόσα πολλά να αποκαλύψουμε ακόμα… Οι έρευνες προχωρούν αδιάκοπα και οι δυνατότητες του μέλλοντος για την περιποίηση του δέρματός μας εξελίσσονται διαρκώς!