Καλλυντικά: Τελικά, τα φυσικά είναι και τα καλύτερα;

Υπάρχει πλέον μεγάλη συζήτηση για το ποια είναι καλύτερα και πιο ασφαλή καλλυντικά. Αυτά που φτιάχνονται από φυσικά συστατικά ή οι συνθετικές ενώσεις; Και τελικά, μήπως και τα συστατικά που προέρχονται από τη φύση μπορεί να είναι παράγοντες καταστροφής του περιβάλλοντος;

Από την Άντζελα Μολφέτα

Ας ξεκινήσουμε με τα αιθέρια έλαια

Τα αιθέρια έλαια αποτελούν μια σειρά από εξαιρετικά ισχυρές φυτικές ενώσεις. Χρησιμοποιούνται συχνά, σε φυσικές θεραπείες στη φαρμακευτική, αλλά δεν υποβάλλονται σε ρυθμίσεις από τους Δημόσιους Οργανισμούς.

Λαμβάνοντας υπόψη, ότι μια σταγόνα αδιάλυτου αιθέριου ελαίου π.χ. μέντας ισοδυναμεί με περίπου 28 φλιτζάνια τσάι μέντας, κατανοούμε πώς μπορούν να εμφανιστούν προβλήματα σχετικά με τη φροντίδα του δέρματος.

Εάν αναμειγνύουμε μερικά αιθέρια έλαια σε ένα έλαιο φορέα και στη συνέχεια, το μείγμα αυτό το χρησιμοποιούμε ως ενυδατική κρέμα ημέρας, είναι πολύ πιθανό να εμφανιστούν προβλήματα. Το μείγμα ενδέχεται να καταστρέψει τον φυσικό φραγμό προστασίας του δέρματός μας, να προκαλέσει ήπιο ερεθισμό, αλλεργικές αντιδράσεις ή κοκκινίλες, κνησμό και οιδήματα.

Επιπλέον, πολύ σημαντικό ρόλο παίζει και ο τρόπος εξαγωγής των αιθέριων ελαίων. Αν προέρχονται από αναξιόπιστες πηγές ενδέχεται να έχουν υποστεί χημική επεξεργασία ή να έχουν εξαχθεί από καλλιέργειες όπου έχουν χρησιμοποιηθεί φυτοφάρμακα.

Ας μην ξεχνάμε, πως ο όρος φυσικό ήδη έχει αποδειχθεί αναξιόπιστος σε μερικές περιπτώσεις.

Το 2008 μια μελέτη από την Ένωση Βιολογικών Καταναλωτών ανίχνευσε άγνωστα καρκινογόνα πετροχημικά συστατικά σε πάνω από το 40% των προϊόντων που δοκιμάστηκαν, με την ένδειξη πως είναι φυσικά!

Επίσης, το 2016 η Επιτροπή Εμπορίου κατέθεσε καταγγελίες εναντίον τεσσάρων εταιρειών που διέθεσαν προϊόντα προσωπικής φροντίδας με την ένδειξη “όλα φυσικά” ή “100% φυσικά”,  όταν στη σύνθεσή τους βρέθηκε ένας ικανός αριθμός συνθετικών συστατικών.

Είναι πιο ασφαλή τα συνθετικά συστατικά και μήπως, και πιο αποτελεσματικά;

Οπωσδήποτε και θα πρέπει να αποφεύγουμε συνθέσεις που περιέχουν τα «συστατικά προς αποφυγή», αλλά θα πρέπει να έχουμε τον νου μας και σε συστατικά, όπως ο άργιλος, ο οποίος μπορεί να έχει μολυνθεί με τοξικά βαρέα μέταλλα.

Οι ειδικοί βέβαια, προτείνουν πως είναι πολύ σημαντικό να εξετάσουμε την προμήθεια και την επεξεργασία των φυσικών συστατικών. Σε περιπτώσεις πάλι, που αιθέρια έλαια όπως η λεβάντα και το έλαιο τσαγιού είναι πιθανόν να συνδεθούν με ενδοκρινικές διαταραχές, τόσο ένα συνθετικό συστατικό μοιάζει πιο ασφαλές.

Σε κάποιες περιπτώσεις ένα συνθετικό προϊόν μπορεί να αποδειχθεί όχι μόνο καθαρότερο, αλλά και πιο αποτελεσματικό από μια μη απομονωμένη, φυσική ένωση που δεν είναι 100% καθαρή.

Το σημαντικό και εδώ βέβαια αφορά στη γραμμή παραγωγής, από τις προμήθειες ως τον ποιοτικό έλεγχο. Γενικά, καλό είναι να αναζητάμε το συνθετικό συστατικό που έχει ένα συγκεκριμένο σκοπό στη φόρμουλα του καλλυντικού προϊόντος και να αποφεύγουμε συνθετικά προϊόντα που προστίθενται ως σταθεροποιητικά ή συντηρητικά.

Ένα ακόμα σημείο που θα πρέπει να προσέξουμε για την αποτελεσματικότητα των φυσικών προϊόντων είναι και ο χρόνος παραγωγής ή το πότε συσκευάσθηκαν τα συστατικά.

Η ημερομηνία λήξης για τα φυσικά προϊόντα προτείνεται συνήθως, από 6-18 μήνες μετά το άνοιγμα της συσκευασίας. Μπορεί να είναι φτιαγμένο, όμως, με συστατικά που κάθονταν στο ράφι για χρόνια ή να περιέχουν αποξηραμένα βότανα, τα οποία έχουν χάσει τη θρεπτική τους πυκνότητα.

Ποιες είναι οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις του φυσικού;

Το φοινικέλαιο, που χρησιμοποιείται σχεδόν σε όλα τα καλλυντικά, από κραγιόν έως και σαμπουάν, αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα. Πρόκειται για ένα φυσικό συστατικό που προέρχεται από τους καρπούς των τροπικών φοινίκων.

Ωστόσο, η παραγωγή του φοινικέλαιου καταστρέφει το περιβάλλον. Στα τροπικά δάση, τα φοινικόδεντρα καθαρίζονται συχνά, προκαλώντας αποψίλωση και κατά συνέπεια, απώλεια οικοτόπων.

Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Ταμείο Άγριας Ζωής, περιοχές με μέγεθος περίπου 300 γηπέδων ποδοσφαίρου καθαρίζονται κάθε ώρα για την παραγωγή φοινικέλαιου. Αποτέλεσμα; Οι τίγρεις της Σουμάτρας και οι ουραγκοτάγκοι να κινδυνεύουν να εξαφανιστούν!

Το να αναχαιτίσουμε την παραγωγή του φοινικέλαιου, όμως, δεν είναι απαραίτητα η λύση.  Όπως συμβαίνει με κάθε φυσικό πόρο, το φοινικέλαιο μπορεί να παραχθεί με μεγαλύτερη υπευθυνότητα. Το ίδιο θα πρέπει να συμβεί και με άλλα φυτικά έλαια, ώστε να μην επιδεινωθούν τα περιβαλλοντικά προβλήματα.

Για παράδειγμα, τα έλαια σόγιας, ελαιοκράμβης και ηλίανθου απαιτούν σημαντικά περισσότερη γη για να παράγουν τον ίδιο όγκο με το φοινικέλαιο. Κάτι τέτοιο βέβαια, θα προκαλέσει μεγαλύτερες επιπτώσεις στους βιότοπους, τη βιοποικιλότητα και στο περιβάλλον.

Το σανδαλόξυλο είναι ένα ακόμη φυσικό συστατικό που εξαντλείται σήμερα από τη βιομηχανία ομορφιάς, ακόμη και από μάρκες που δεσμεύονται για τον ορισμό της καθαρής ομορφιάς (ασφαλή για τους ανθρώπους και τον πλανήτη), απλά θα χρησιμοποιήσουν κάτι άλλο, μέχρι και το νέο φυσικό συστατικό να αποτελεί είδος προς εξαφάνιση.

Οτιδήποτε μπορεί να οδηγήσει σε αποψίλωση των δασών, πρέπει να το προσεγγίσουμε με έναν πιο βιώσιμο και ολιστικό τρόπο. Δεν αρκεί να είμαστε όμορφες! Θα πρέπει και να ζούμε σε ένα υγιές και ισορροπημένο περιβάλλον!