Nέα έρευνα: Πώς τα lockdown για τον Covid παραμόρφωσαν την αίσθηση του χρόνου
Η πανδημία του COVID ήταν πηγή ψυχολογικού στρες παγκοσμίως, τόσο λόγω του φόβου για τον ιό όσο και των μέτρων που ελήφθησαν για τον περιορισμό του. Μια σειρά από μελέτες έχουν τεκμηριώσει στρεβλώσεις στην αντίληψή μας για το πέρασμα του χρόνου κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Γράφει η Arash Sahraie, Έδρα Ψυχολογίας, Επικεφαλής της Σχολής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Aberdeen
Η αντίληψη του χρόνου είναι ένα ψυχολογικό φαινόμενο, που σημαίνει ότι εξωτερικοί παράγοντες μπορούν να τροποποιήσουν τον τρόπο που τον βιώνουμε. Για παράδειγμα, ο χρόνος μπορεί να φαίνεται ότι περνάει όταν είμαστε με καλή παρέα, ενώ αν βρισκόμαστε κάπου που δεν θέλουμε να είμαστε, μπορεί να φαίνεται να αργεί.
Σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο PLOS ONE, διαπιστώθηκε ότι ο εγκλεισμός πιθανότατα έκανε πιο δύσκολο για εμάς να θυμηθούμε με ακρίβεια τον χρόνο των μεγάλων γεγονότων που συνέβησαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Πώς οι περιορισμοί του COVID επηρεάζουν την ψυχική μας υγεία
Το σημείο εκκίνησης της έρευνας ήταν ανέκδοτα σχόλια από κλινικούς συναδέλφους μου που δυσκολεύονταν να προσδιορίσουν με ακρίβεια τα χρονοδιαγράμματα των ιατρικών καταστάσεων των ασθενών τους.
Συγκεκριμένα, ένιωσαν ότι οι ασθενείς δεν ανέφεραν σωστά γεγονότα όπως η εμφάνιση συμπτωμάτων, εάν είχαν σημείο εκκίνησης κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Πραγματοποιήσαμε μια διαδικτυακή έρευνα τον Μάιο του 2022 με 277 συμμετέχοντες από το Ηνωμένο Βασίλειο. Ζητήσαμε από τους ερωτηθέντες να δώσουν το έτος κατά το οποίο συνέβησαν αρκετά αξιοσημείωτα πρόσφατα γεγονότα, όπως όταν οριστικοποιήθηκε το Brexit ή όταν το πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων της Evergreen κόλλησε στη Διώρυγα του Σουέζ. Οι εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν από το 2017 έως το 2021 και οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να επιλέξουν ένα έτος μεταξύ 2016 και 2022.
Συμπεριλάβαμε επίσης ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με παράγοντες που σχετίζονται με την ψυχική υγεία, όπως το άγχος, η κατάθλιψη, η ψυχική και σωματική φόρτιση, η πλήξη και η ανθεκτικότητα.
Διαπιστώσαμε ότι η ανάμνηση γεγονότων των συμμετεχόντων το 2021 ήταν χειρότερη από ό,τι για το 2019 και το 2020, και παρόμοια με την ανάμνηση γεγονότων το 2017 και το 2018.
Αναμενόταν ότι η ανάμνηση των συμμετεχόντων από γεγονότα που συνέβησαν περαιτέρω στο παρελθόν θα ήταν λιγότερο ακριβής. Αλλά η αντίληψή τους για το χρονοδιάγραμμα των γεγονότων που συνέβησαν το 2021 – ένα χρόνο πριν από την έρευνα – ήταν εξίσου ανακριβής με τα γεγονότα που συνέβησαν τρία έως τέσσερα χρόνια νωρίτερα.
Είναι σημαντικό ότι οι συμμετέχοντες που έκαναν περισσότερα λάθη στο χρόνο εκδήλωσης ήταν επίσης πιο πιθανό να αναφέρουν υψηλότερα επίπεδα κατάθλιψης, άγχους και σωματικού και ψυχικού φορτίου κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά λιγότερη ανθεκτικότητα.
Η ανθεκτικότητα σε αυτό το πλαίσιο αναφέρεται στον βαθμό στον οποίο ένα άτομο μπορεί να βρει δημιουργικούς τρόπους αντιμετώπισης δύσκολων καταστάσεων, να ελέγξει τις αντιδράσεις του και να παραμείνει θετικός μπροστά στις αντιξοότητες.
Μια εξήγηση για αυτά τα ευρήματα μπορεί να σχετίζεται με το πώς η ψυχολογική μας κατάσταση αλλάζει την αντίληψη για το πέρασμα του χρόνου, όπως η αντιληπτή «επιβράδυνση» του χρόνου όταν δεν υπάρχει τίποτα να απασχολήσει το μυαλό.
Ένα αλλαγμένο χρονικό πλαίσιο
Εκτός από τα μέτρα ψυχικής υγείας, πολλοί συμμετέχοντες στην έρευνά μας δυσκολεύτηκαν να θυμηθούν τη χρονική στιγμή των γεγονότων που συμπίπτουν με τα lockdown για τον COVID.
Είναι ενδιαφέρον ότι αυτά τα ευρήματα σχετικά με την κακή αντίληψη των χρονοδιαγραμμάτων των γεγονότων είναι παρόμοια με αυτά που αναφέρθηκαν προηγουμένως για κρατούμενους φυλακών.
Με τον ίδιο τρόπο που τοποθετούμαστε σε ένα τοπίο χρησιμοποιώντας χωρικούς δείκτες (για παράδειγμα, γνωρίζοντας μια συγκεκριμένη στροφή στον δρόμο που πρέπει να κάνουμε μετά από ένα μεγάλο δέντρο), χρησιμοποιούμε γεγονότα – όπως εορτασμούς γενεθλίων και οικογενειακές διακοπές – ως χρονικούς δείκτες στο «χρονικό μας τοπίο».
Πιστεύουμε ότι οι περιορισμοί για τον COVID, ιδιαίτερα τα lockdown, αφαίρεσαν αυτούς τους δείκτες που μας «δίνουν άγκυρα» στο χρονικό πλαίσιο και η απουσία αυτών των δεικτών παραμόρφωσε την αντίληψή μας για τον χρόνο. Μπορούμε να θυμηθούμε γεγονότα που συνέβησαν, απλά δεν ξέρουμε πότε συνέβησαν.
Τα ευρήματά μας βασίζονται σε προηγούμενα στοιχεία αλλαγμένης αντίληψης χρόνου κατά τη διάρκεια της πανδημίας, δείχνοντας ότι η αντίληψη των χρονοδιαγραμμάτων των συμβάντων επηρεάζεται καθώς και η διάρκεια (δηλαδή, ο χρόνος αίσθησης κινείται πιο αργά ή γρήγορα).
Απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να διαπιστωθεί εάν, τώρα που βγήκαμε από το απόγειο της πανδημίας, η ανάμνηση των χρονοδιαγραμμάτων των γεγονότων έχει βελτιωθεί.
ΠΗΓΗ: www.theconversation.com
