Σίφνος: Πάσχα με κατάνυξη και «μαστέλο»
Ανακαλύψτε τα κατάλευκα χωριά της που πλέκονται αρμονικά μεταξύ τους, τα καταγάλανα ακρογιάλια της, τα εργαστήρια αγγειοπλαστικής, αλλά και τις μοναδικές γεύσεις της με άρωμα παράδοσης! Το Πάσχα σε τούτο το νησί έχει το δικό χρώμα, άρωμα και γεύση. Ζήστε το!
Κείμενο – φωτογραφίες: Ιωάννα Παραβάλου
Ντυμένη στα λευκά, τα γιορτινά, η αγαπημένη του θεού Απόλλωνα, η Σίφνος, λούζεται στο φως του ανοιξιάτικου ήλιου και είναι πλημμυρισμένη από χιλιάδες αγριολούλουδα. Έχει το δικό της τρόπο να κλέβει καρδιές με τα πανέμορφα χωριά της, τα απάνεμα λιμανάκια της, τις απέραντες αμμουδιές με τα γαλαζοπράσινα νερά, τις τόσες εκκλησιές και τα ξωκλήσια της, τους φημισμένους τεχνίτες αγγειοπλαστικής, αλλά και τις απίστευτες παραδοσιακές γεύσεις (είναι η πατρίδα του αρχιμάγειρα Νικόλαου Τσελεμεντέ!).
Ανάμεσα στα πανέμορφα χωριά της, δεν ξέρεις ποιο να ξεχωρίσεις. Η Απολλωνία, η πρωτεύουσα, και κοντά της ο Αρτεμώνας, με τις γραφικές γειτονιές και τα επιβλητικά αρχοντικά, είναι δύο παραδοσιακοί οικισμοί που χαίρεσαι να περπατάς στις γειτονιές τους. Σε μαγεύουν με το δικό τους τρόπο το Βαθύ, ο Φάρος και ο Πλατύς Γιαλός με τα πανέμορφα ακρογιάλια τους.
Ωστόσο, από τα μέρη που ξεχωρίζουν στη Σίφνο είναι το Κάστρο, ένα από τα σημαντικότερα οικιστικά σύνολα του Αιγαίου. Χωριό και κάστρο μαζί, ζει κι ανασαίνει το σήμερα, χάρη στο πείσμα και τη θέληση των ανθρώπων του να ριζώσουν σε τούτο τον απόκρυμνο βράχο που «ερωτοτροπεί», αιώνες τώρα, με το απρόβλεπτο Αιγαίο…
Σε καιρούς αλλοτινούς, το Κάστρο ήταν η παλιά πρωτεύουσα του νησιού μέχρι το 1836 και οφείλει το όνομά του στη μορφή που είχε οικοδομηθεί, σαν μεσαιωνικό οχυρό. Στην πίσω πλευρά του «ταξιδεύει» στο Αιγαίο το γραφικό εκκλησάκι των Εφταμαρτύρων. Μία εύκολη και όμορφη διαδρομή με τα πόδια θα μας φέρει από το Κάστρο στην Παναγία την Πουλάτη (σε 20 λεπτά) με το γραφικό λιμανάκι στα «πόδια» της. Μπορούμε, βέβαια, να την προσεγγίσουμε και με αυτοκίνητο από τον Αρτεμώνα.
Στις ομορφιές του νησιού…
Στη Σίφνο, αναμφίβολα, θα επισκεφθούμε την Παναγία τη Χρυσοπηγή με τη θαυματουργή εικόνα της. Αν ο καιρός το επιτρέπει, θα κάνουμε την πρώτη μας βουτιά στην όμορφη παραλία της και θα απολαύσουμε παραδοσιακές γεύσεις δίπλα στο κύμα. Για μπάνιο προσφέρονται ακόμη ο Πλατύς Γιαλός με την απέραντη αμμουδιά του, το Βαθύ και ο Φάρος.
Αξίζει, επίσης, να επισκεφθούμε ένα από τα εργαστήρια αγγειοπλαστικής που υπάρχουν στο νησί. Σήμερα, λειτουργούν περισσότερα από δώδεκα αγγειοπλαστεία (γνωστά και ως «τσικαλάδικα»), στο Κάτω Πετάλι, στον Αρτεμώνα, στο Άνω Πετάλι, στο Βαθύ… συνεχίζοντας την παράδοση του τόπου. Το απόγευμα θα προτιμήσουμε μια βόλτα στα δρομάκια του Αρτεμώνα ή της Απολλωνίας, για να καταλήξουμε για φαγητό στις ταβέρνες τους. Για φρέσκο ψάρι με ουζάκι θα πάμε στην παραλία της Χρυσοπηγής και στο Βαθύ, καθώς και στο γραφικό λιμάνι Σεράλια (=Παλάτια) κάτω από το Κάστρο.
Πάσχα με έθιμα που αντέχουν στο χρόνο…
Οι προετοιμασίες για το Πάσχα ξεκινούν αρκετό καιρό πριν. Οι νοικοκυρές (οι «Χιόνες», όπως αποκαλούνται, λόγω της καθαριότητάς τους) ασχολούνται σχολαστικά με το φρεσκάρισμα στα σπίτια και το άσπρισμα στις αυλές και τα σοκάκια. Οι λειτουργίες της Μεγάλης Εβδομάδας γίνονται με κατανυκτική ατμόσφαιρα στις εκκλησιές και τα μοναστήρια.
– Τη Μεγάλη Πέμπτη, οι γειτονιές μοσχοβολούν από τα «πουλιά της Λαμπρής», τις παραδοσιακές κουλούρες σε σχήματα ζώων ή πουλιών, που στολίζονται με κόκκινα αβγά. Το απόγευμα, στις εκκλησίες του νησιού, όταν ο παπάς διαβάζει το 6ο Ευαγγέλιο, σύμφωνα με το έθιμο, οι νέοι και οι νέες φεύγουν και πηγαίνουν να ανάψουν τα καντήλια των απομακρυσμένων εκκλησιών, για να επιστρέψουν μετά στην ενορία τους και να στολίσουν τον Επιτάφιο με λουλούδια.
– Τη Μεγάλη Παρασκευή, είναι μοναδική εμπειρία να ακολουθήσουμε κάποιον από τους Επιταφίους στα δρομάκια των παραδοσιακών οικισμών. Στον Αρτεμώνα, στην αυλή του Αγίου Κωνσταντίνου (κεντρική πλατεία), συναντιούνται οι Επιτάφιοι των ενοριών Παναγίας Κόγχης, Ταξιαρχών και Αγίου Ιωάννου, ενώ στην αυλή του Αγίου Στυλιανού, στις Αράδες, συναντιούνται οι Επιτάφιοι των ναών Αγίου Σπυρίδωνα, Αγίου Νικολάου και Αγίου Γεωργίου.
– Το Πάσχα το αρνάκι ψήνεται στο «μαστέλο» πάνω σε κληματόβεργες, στους φούρνους του κάθε χωριού, από το απόγευμα του Μεγάλου Σαββάτου ως τα μεσάνυχτα και είναι πεντανόστιμο! Από το τραπέζι της γιορτής δεν απουσιάζει η ντόπια ξινομυζήθρα και η απολαυστική μελόπιτα.
– Την Κυριακή του Πάσχα θα παρακολουθήσουμε τη Δεύτερη Ανάσταση στη Μονή της Παναγίας της Βρυσιανής και στην Παναγία την Κόγχη στον Αρτεμώνα.
Το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα στην κεντρική πλατεία της Απολλωνίας ή του Αρτεμώνα έχουμε το Κάψιμο του Ιούδα. Ακολουθεί πασχαλινό κέρασμα και παρουσίαση τοπικών χορών από μέλη των χορευτικών τμημάτων του Πολιτιστικού Συλλόγου Σίφνου, με τη συνοδεία τακιμιού (βιολί και λαούτο).
Σε κάποια χωριά συνεχίζονται «τα τσούνια», ένα παιχνίδι με συμμετοχή ζευγαριών που με ξύλινη μπάλα επιχειρούν να ξεστήσουν από προκαθορισμένη απόσταση τα εννιά ξύλινα «τσούνια». Μια ευκαιρία για συνάντηση, διασκέδαση ή φλερτάρισμα των νέων. Παράλληλα, στον ίδιο χώρο, «στήνονται» αυτοσχέδιες κούνιες («κουνίστριες»), για να κουνήσουν οι νεαροί τις αγαπημένες τους.
Ιδανικό νησί για πεζοπορία!
Η Σίφνος προσφέρεται για όσους αγαπούν την πεζοπορία. Σε μία προσπάθεια να επεκτείνει την τουριστική περίοδο και να προσελκύσει περισσότερους τουρίστες στο νησί, ο Δήμαρχος και Πρόεδρος της Τουριστικής Επιτροπής, Ανδρέας Μπαμπούνης, αποφάσισε να εστιάσει στο κομμάτι του περιπατητικού τουρισμού. Έτσι, ο Δήμος Σίφνου ένωσε τις δυνάμεις του με το Paths of Greece, μία Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση που «ανοίγει» και σηματοδοτεί μονοπάτια, και δημιούργησαν το Sifnos Trails. Πρόκειται για ένα δίκτυο πεζοπορικών μονοπατιών στη Σίφνο, που περιλαμβάνει 19 διαδρομές συνολικού μήκους πάνω από 100 χλμ., οι οποίες καλύπτουν όλο το νησί.
Χρήσιμα τηλέφωνα:
Δήμος Σίφνου: 22843-60300, 60314.
Site: www.sifnos.gr
Γραφείου Τουρισμού: 22843-60327.
Πώς θα πάτε:
Από το λιμάνι του Πειραιά με ταχύπλοα και με συμβατικά πλοία.
Πού θα μείνετε:
Στον Αρτεμώνα (με θέα το Κάστρο): «Windmill Bella Vista»: τηλ.: 22840-33965, 6932 647121, 6932 555763, www.windmillbellavista.gr
Στο Βαθύ: «Elies Resort»: τηλ.: 22840-34000, www.eliesresorts.com
Στον Πλατύ Γιαλό: «Αλέξανδρος»: τηλ.: 22840-71333, www.hotelalexandros.gr , «Νηρηϊδες»: τηλ.: 22840-71532, www.niriedeshotel.gr
Στο Κάστρο: «Γεροφοίνικας»: τηλ.: 22840-33450, 6948 171819, www.gerofinikascomplex.gr, «Αγνάντι»: τηλ.: 22840-32314, 6973 807778, www.agnanti-sifnos.gr , «Το Μάτι του Αιγαίου»: τηλ.: 22840-32020 www.aegeaneye-rooms.gr, «Αντώνης»: τηλ.: 22840-33708, 6947 021343, www.sifnosholidays.gr, «Το Μαρώ»: τηλ.: 22840-33584, 6944 468035, www.maro-sifnos.gr
Στις Καμάρες: «Αλκυονίς Villas»: τηλ.: 22840-33101, 210-8958105, www.alkyonisvillas.com
Πού θα φάτε:
Στη Χρυσοπηγή – κόλπος Αποκοφτού: «Χρυσοπηγή»: τηλ.: 22840-71295
Στο Βαθύ: «Τσικάλι»: τηλ.: 22840-71150
Στον Αρτεμώνα: «Το Λιοτρίβι»: τηλ.: 22840-31246, 32051, «Χρυσό»: τηλ.: 22840-31322 και «Λεμπέσης»: τηλ.: 22840-31303
Στην Απολλωνία: «Ελιά & Κάππαρη»: τηλ.: 22840-31791, «Ωκύαλος»: τηλ.: 22480-32060, «Στου Αποστόλη το Κουτούκι»: τηλ.: 22840-33186
Στο Κάστρο: «Το Κονάκι»: τηλ.: 22840-33165
Στο Φάρο: «Γοργόνα»: τηλ.: 22840-71461,71460
Στον Πλατύ Γιαλό: «Το Κουτούκι του Ψαρά»: τηλ.: 22840-71330
Τι θα φάτε:
Ρεβιθάδα, μαστέλο (αρνάκι ή κατσίκι στο πήλινο), ρεβιθοκεφτέδες, καππαροσαλάτα, κουνέλι ριγανάτο, μπακαλιάρο σκορδαλιά, μανουροκεφτέδες και ολόφρεσκα ψάρια και θαλασσινά.
Τι θα αγοράσετε:
Κεραμικά είδη. Εργαστήριο Αγγειοπλαστικής: Γιάννης Ναρλής: 22840-33909 (Κάτω Πετάλι)
Παραδοσιακά αμυγδαλωτά και γλυκά κουταλιού στην Απολλωνία: «Ζαχαροπλαστείο Γεροντόπουλος», τηλ.: 22840-32220
Κοσμήματα και πήλινα στο Κάστρο: «Μάξιμος»: 22840-33692, 6948 408025, «Passpartout»: 22840-31185
Αν σας αρέσει η μαγειρική, αναζητήστε το βιβλίο «Σιφνέικες γεύσεις…» της Ρόνιας Αναστασιάδου.
