Σαδομαζοχιστικές σχέσεις ή παιχνίδια εξουσίας

Ο σαδομαζοχισμός είναι ένα σύμφυτο κομμάτι του πολιτισμού μας. Άλλοτε συνδέεται με τη σεξουαλική ευχαρίστηση, αλλά δεν είναι λίγες οι φορές που ξεφεύγει από το κρεβάτι και μεταπηδάει στην καθημερινότητα ενός ζευγαριού. Στην ουσία μιλάμε για ένα ασταμάτητο παιχνίδι εξουσίας που συχνά καταλήγει σε έναν φαύλο κύκλο.

από τη Δέσποινα Αρκουλάκη

Η σχέση «ξετυλίγεται» ανάμεσα σε αυτόν που θέλει να έχει τον απόλυτο έλεγχο της κατάστασης (σαδιστή) και σε αυτόν που για τους δικούς του λόγους αποφασίζει να υποταχτεί (μαζοχιστή), επηρεάζοντας συνεχώς τη δυναμική της σχέσης.

Φυσικό επακόλουθο όλου αυτού είναι ένας φαύλος κύκλος εξουσιαστή – εξουσιαζόμενου, με σκοπό την επιβίωσή τους στο παιχνίδι το οποίο οι ίδιοι έστησαν, με κυριότερο θεμέλιο την ανασφάλειά τους.

Γιατί καταλήγει λοιπόν το ζευγάρι σε αυτό το σημείο;

Ποτέ δεν υπάρχει συγκεκριμένος λόγος τσακωμού για τον οποίο ένα ζευγάρι φτάνει σε ακραία σημεία. Όλα είναι αφορμές με σκοπό να αποδειχτεί ποιος έχει το πάνω χέρι και κάνει «κουμάντο» στη σχέση.

Είναι ακατόρθωτο για εκείνους να κρατήσουν την ένταση των συναισθημάτων τους. Σαστίζουν όταν απελευθερώνουν αυτά που πραγματικά επιθυμούν, πνίγονται και παλεύουν με κάθε τρόπο να κρύψουν τις ανασφάλειές τους με αυτές τις ασπίδες σαδομαζοχισμού.

Ωστόσο η ανάγκη να βρίσκονται είναι τόσο μεγάλη, διότι τρέφονται ο ένας από τον άλλον, αδυνατώντας να βάλουν φρένο στη σκληρότητα που διαπερνά κάθε τους λέξη, πράξη και απόφαση.

Είναι απλά ο δικός τους τρόπος να αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλον, σε ένα παιχνίδι κυριαρχίας και υποταγής που περιέχει ύπουλα χτυπήματα σε μια προσπάθεια εξόντωσης. Οι ίδιες τους οι πράξεις προσφέρουν μια ηδονιστική ευχαρίστηση αφήνοντάς τους στο τέλος κενούς ή γεμάτους πόνο, όταν αντιλαμβάνονται πόσο μπορεί να πλήγωσαν ή να πληγώθηκαν.

Τρέφονται λοιπόν από τον πόνο που προκαλούν ή που δέχονται χαρακτηρίζοντας έτσι τη σχέση τους ζωντανή και με πάθος, ενώ στην πραγματικότητα εθελοτυφλούν για το πόσο «φθαρμένοι» και εξουθενωμένοι συναισθηματικά αισθάνονται.

Ποιος κρύβεται πίσω από την μάσκα του σαδιστή – κυρίαρχου

Ο σαδιστής είναι εκείνος που ζει για να δίνει εντολές. Συνήθως δεν τον διακατέχει ούτε ίχνος αντικειμενικότητας, εφόσον αυτό που τον ενδιαφέρει είναι η ικανοποίηση του «εγώ»  του, και σπανίως μπαίνει στη θέση του άλλου διότι δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντά του.

Είναι επικριτικός σε υπερβολικό βαθμό, προφασιζόμενος ότι είναι τόσο σκληρός διότι αγαπάει το θύμα. Η προστακτική είναι σε καθημερινή βάση στο λεξιλόγιό του. Ο σαδιστής θέτει τους κανόνες και τα όρια στη σχέση, με αποτέλεσμα το θύμα να γίνεται υποχείριό του.

Ο σαδιστής θέτει τους κανόνες και τα όρια στη σχέση, με αποτέλεσμα το θύμα να γίνεται υποχείριό του. Στον περίγυρο του θύματος εμφανίζεται με το προσωπείο του υπερπροστατευτικού και ευγενικού συντρόφου

Με αυτόν τον τρόπο επιβεβαιώνει την ανωτερότητά του και τονώνεται η αυτοπεποίθησή του. Συνηθισμένος τρόπος για να πετύχει αυτό που θέλει είναι οι ψυχολογικοί εκβιασμοί. Στη χειρότερη περίπτωση θα βιαιοπραγήσει ή θα βωμολοχήσει. Στον περίγυρο του θύματος εμφανίζεται με το προσωπείο του υπερπροστατευτικού και ευγενικού συντρόφου.

Ποιος κρύβεται πίσω από τη μάσκα του μαζοχιστή – υποτακτικού

Είναι κοινά αποδεκτό ότι κανείς δεν υποφέρει σε μια σχέση χωρίς τη συγκατάθεσή του. Όσοι παίρνουν τον ρόλο της συμμόρφωσης ή της ανικανότητας τη χρησιμοποιούν ως μια μορφή θεραπευτικής διαφυγής από τις πιέσεις της ζωής, από το αίσθημα ευθύνης ή από την ενοχή.

Για άλλους, το να βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο μιας ισχυρής προσωπικότητας, προκαλεί τα συναισθήματα της ασφάλειας και της προστασίας που συνδέονται με την παιδική ηλικία.

Όσοι παίρνουν τον ρόλο της συμμόρφωσης αντλούν ικανοποίηση από την αποδοχή του κυρίαρχου-σαδιστή. Είναι συνήθως άτομα τα οποία θα έκαναν τα πάντα σε μία σχέση.

Επιπλέον μπορούν να αντλήσουν ικανοποίηση κερδίζοντας την έγκριση-αποδοχή του Κυρίαρχου. Είναι συνήθως άτομα τα οποία θα έκαναν σχεδόν τα πάντα σε μια σχέση. Συνηθισμένες εκφράσεις του μαζοχιστή-υποτακτικού για τον «εξουσιαστή- σαδιστή» του είναι « Κατά βάθος έχει καλή ψυχή», «Αυτό που πραγματικά αποζητάει είναι λίγη αγάπη, που ποτέ δεν πήρε».

Οι περισσότεροι ψυχίατροι και ψυχολόγοι, μέσα σε αυτούς ο Krafft-Ebing και ο Φρόυντ, έβγαλαν το συμπέρασμα ότι ο μαζοχισμός ήταν τόσο έμφυτος στη γυναικεία σεξουαλικότητα που θα ήταν δύσκολο να διακριθεί ως χωριστή κλίση.

Μήπως μας θυμίζει κάτι από το «Σύνδρομο της Στοκχόλμης» ;

Για όσους δεν γνωρίζουν, το «Σύνδρομο της Στοκχόλμης», είναι ένα ψυχολογικό φαινόμενο κατά το οποίο όμηροι εκφράζουν συμπάθεια, συμπόνια και άλλα θετικά συναισθήματα προς τους απαγωγείς τους, μερικές φορές σε σημείο που να υπερασπίζονται και να ταυτίζονται μαζί τους.

Το σύνδρομο της Στοκχόλμης μπορεί να θεωρηθεί ως μια μορφή τραυματικής συγκόλλησης, η οποία δεν απαιτεί απαραιτήτως ένα σενάριο ομηρείας. Περιγράφει «ισχυρούς συναισθηματικούς δεσμούς που αναπτύσσονται μεταξύ δύο ατόμων, όπου ένα πρόσωπο παρενοχλεί περιοδικά, χτυπάει, απειλεί, κακοποιεί σωματικά και ψυχολογικά, ή εκφοβίζει το άλλο».

Η ταύτιση με τον επιτιθέμενο είναι ένας τρόπος που το ίδιο το εγώ υπερασπίζεται τον εαυτό του. Όταν ένα θύμα πιστεύει τις ίδιες αξίες με τον επιτιθέμενο, αυτός παύει να γίνεται αντιληπτός ως απειλή.

Έτσι και σε μια ερωτική σχέση συμβαίνει πολλές φορές ο «υποτακτικός» να ανέχεται όλο αυτό που εκλαμβάνει από τον «εξουσιαζόμενο» και όλη αυτή η «βία» να τον δένει ακόμη περισσότερο αναπτύσσοντας θετικά συναισθήματα απέναντί του και καθιστώντας τον ανήμπορο να απομακρυνθεί από αυτήν την κατάσταση.

Επίσης παρόλη την ψυχολογική φθορά, θα υποστηρίξει και θα δικαιολογήσει τον εξουσιαστή του, όταν η οικογένεια ή οι φίλοι του προσπαθήσουν να επέμβουν ή έστω να βοηθήσουν κάπως την κατάσταση με συμβουλές.

Το αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές είναι η απομάκρυνση του θύματος από όποιον θελήσει να τον βγάλει από αυτόν τον «Γολγοθά» που περνάει.

Η απόδραση από αυτόν τον «εγκεφαλικό λαβύρινθο»

Ο κοινός παρονομαστής σε μία σαδομαζοχιστική σχέση είναι η ανασφάλεια. Εάν έχετε στον μυαλό σας έναν δικό σας άνθρωπο διαβάζοντας αυτό το κείμενο, η καλύτερη συμβουλή θα ήταν να μην είστε επικριτικοί ή αν επιμένετε στη διακοπή αυτής της σχέσης. Μάλλον θα έχετε το αντίθετο αποτέλεσμα.

Θα σας προτείναμε να του δείξετε ότι θα βρίσκεστε πάντα κοντά του. Εάν πάλι σας θυμίζει κάτι πιο κοντά σε εσάς… θα σας συνιστούσαμε να αποδεχτείτε την αλήθεια καταρχήν στον εαυτό σας, θα είναι… το μικρό σας μυστικό.

Ο κοινός παρονομαστής σε μία σαδομαζοχιστική σχέση είναι η ανασφάλεια. Σκεφθείτε, πόσο καλύτερα θα αισθανθείτε, αν ζείτε τη ζωή σας με αυτοπεποίθηση.

Η ιστορία συνεχώς θα ανακυκλώνεται όσο συναναστρέφεστε με τέτοιου είδους άτομα. Θυμηθείτε ότι εσείς είστε ο κυρίαρχος του εαυτού σας, πάρτε την κατάσταση στα χέρια σας και σκεφτείτε πόσο καλύτερα θα αισθανθείτε, αν αποφασίζετε για τον εαυτό σας και ζείτε τη ζωή σας με αυτοπεποίθηση.

Μόνο έτσι θα ζήσουμε τη ζωή που πραγματικά θέλουμε. Οι πληγές φεύγουν κάποια στιγμή αφήνοντας τα σημάδια τους. Ίσως όμως ο λόγος που αυτά μένουν είναι για να μας θυμίζουν  τι να προσέχουμε, από τι διαμορφωθήκαμε και ποιοι πραγματικά επιλέγουμε να είμαστε.