Ο ανθρώπινος εγκέφαλος γίνεται μεγαλύτερος, γιατί λοιπόν αυξάνονται τα ποσοστά άνοιας;
Όλο και περισσότεροι άνθρωποι προσέχουν την υγεία του εγκεφάλου τους, ειδικά αν έχουν δει φίλους ή μέλη της οικογένειάς τους να αντιμετωπίζουν γνωστική έκπτωση. Από τα παιχνίδια πρόληψης της άνοιας μέχρι τα συμπληρώματα μνήμης και τη βελτιστοποίηση του ύπνου, μαθαίνουμε πώς να βάζουμε τον εγκέφαλο πρώτο. Όπως αποδεικνύεται, ο ίδιος ο εγκέφαλος μπορεί να αλλάζει επίσης – γίνεται μεγαλύτερος, όπως δείχνει η τελευταία έρευνα. Είναι όμως καλό αυτό; Και πώς σχετίζεται με τον κίνδυνο άνοιας; Δείτε τι σημαίνει όλο αυτό για την υγεία σας. Και τι μπορείτε να κάνετε.
Από τη Μαρία Καλοπούλου
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος γίνεται μεγαλύτερος, σύμφωνα με έρευνα
Το εύρημα προέρχεται από μια συγχρονική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό JAMA Neurology. Η ερευνητική ομάδα ανέλυσε δεδομένα από την ομάδα Framingham Heart Study για να διερευνήσει τις τάσεις στους όγκους του κρανίου και του εγκεφάλου και το πάχος του φλοιού.
Οι 3.226 συμμετέχοντες που συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη γεννήθηκαν μεταξύ 1930 και 1970 και οι μαγνητικές τομογραφίες πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 1999 και 2019, όταν οι συμμετέχοντες ήταν κατά μέσο όρο ηλικίας 57 ετών. Ως προαπαιτούμενο, έπρεπε όλοι να μην πάσχουν από άνοια ή ιστορικό εγκεφαλικού κατά τη στιγμή της σάρωσης.
Τα αποτελέσματα από τις μαγνητικές τομογραφίες δείχνουν μεγαλύτερους όγκους ενδοκρανίου, ιππόκαμπου και λευκής ουσίας, καθώς και την επιφάνεια του φλοιού, σε όσους γεννήθηκαν σε μεταγενέστερες δεκαετίες.
Τι σημαίνει όμως η αλλαγή στο μέγεθος;
Η ερευνητική ομάδα δηλώνει ότι μεγαλύτεροι όγκοι εγκεφάλου υποδηλώνουν μεγαλύτερη ανάπτυξη του εγκεφάλου και δυνητικά μεγαλύτερο εγκεφαλικό απόθεμα. Υποθέτουν ότι αυτό οδηγεί σε μείωση της άνοιας.
«Ο όγκος του ιππόκαμπου της περιοχής είναι σημαντικός, παίζει άμεσο ρόλο στη διατήρηση της μνήμης», προσθέτουν οι νευρολόγοι. Τονίζουν ότι η απώλεια όγκου του ιππόκαμπου συνήθως συσχετίζεται με την πρώιμη μείωση της μνήμης και συνδέεται ακόμη και με τη νόσο του Αλτσχάιμερ.
Έτσι, οι παρατηρούμενες βελτιώσεις στον όγκο του ιππόκαμπου από αυτή τη μελέτη είναι μια θετική εξέλιξη και δυνητικά ένας προστατευτικός παράγοντας για την υγεία του εγκεφάλου.
Γιατί λοιπόν, η άνοια εξακολουθεί να αυξάνεται;
Αλλά αυτή η αύξηση του μεγέθους του εγκεφάλου συνοδεύεται από ένα παράδοξο, δεδομένου ότι η άνοια είναι στατιστικά σε άνοδο. Θα πρέπει εδώ να εξηγηθεί πώς ο εγκέφαλος που γίνεται μεγαλύτερος, θα χάριζε βελτίωση στα ποσοστά άνοιας, αλλά συμβαίνει το αντίθετο.
«Ο ανθρώπινος εγκέφαλος γίνεται μικρότερος και μεγαλύτερος με διαφορετικούς τρόπους ταυτόχρονα», εξηγούν οι ειδικοί. Η συρρίκνωση στην οποία αναφέρνται ονομάζεται συναπτικό κλάδεμα.
Αυτή η διαδικασία λαμβάνει χώρα στα μέρη του εγκεφάλου που μένουν αχρησιμοποίητα και τότε περικόπτονται, ενώ άλλα μέρη του εγκεφάλου γίνονται μεγαλύτερα και πιο σφιχτά όσο περισσότερο χρησιμοποιούνται.
Έτσι, εάν εστιάσετε και κοιτάξετε τα αυξανόμενα ποσοστά άνοιας, θα συνειδητοποιήσετε ότι δεν έχει να κάνει απαραίτητα με το μέγεθος του εγκεφάλου – τώρα γνωρίζουμε ότι αυτό λειτουργεί προς όφελός μας, αν μη τι άλλο. Αντίθετα, είναι οι κοινωνικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες που συνεχίζουν να αυξάνουν τον κίνδυνο Αλτσχάιμερ.
Οι νευρολόγοι προσδιορίζουν την κοινωνική απομόνωση, την έλλειψη κοινωνικών δεσμών και την έλλειψη συνεχούς μάθησης ως βασικούς λόγους πίσω από αυτήν την αυξανόμενη τάση.
Προσθέτουν επίσης ότι τα υψηλά επίπεδα στρες και οι διατροφικές προκλήσεις παίζουν ρόλο.
Η αύξηση του μεγέθους του εγκεφάλου είναι πολλά υποσχόμενη, αλλά αυτό από μόνο του δεν θα ακυρώσει πλήρως τις αρνητικές επιπτώσεις άλλων παραγόντων.
Η αύξηση του μεγέθους του εγκεφάλου μπορεί να προστατεύει την άνοια Ωστόσο, αυτή η αλλαγή από μόνη της δεν ακυρώνει πλήρως τους γνωστούς παράγοντες κινδύνου για άνοια (κοινωνική απομόνωση, κακή διατροφή κ.λπ.), γι’ αυτό και τα ποσοστά άνοιας εξακολουθούν να αυξάνονται.
Πώς να υποστηρίξετε την υγεία του εγκεφάλου σας από σήμερα
Έτσι, επιστρέφουμε στην εστίαση στην υγεία του εγκεφάλου στον χώρο ευεξίας – μια περιοχή που σίγουρα αξίζει την προσοχή μας. Ωστόσο, οι συστάσεις μπορεί να προκαλούν σύγχυση, οπότε ξεκινήστε με αυτά τα απλά στοιχεία δράσης:
Μάθετε νέα πράγματα: Καθώς αρχίζουμε να γερνάμε θα πρέπει να συνεχίσουμε να προκαλούμε τον εαυτό μας να μαθαίνουμε νέα πράγματα και να ασκούμε τη μνήμη μας, όπως ακριβώς και να ασκούμε τους μυς μας στο γυμναστήριο.
Αποκτήστε ένα νέο χόμπι, βρείτε ένα θέμα που σας ενδιαφέρει και κατακτήστε το ή εξερευνήστε ένα νέο έργο που σας προκαλεί πάθος, ο στόχος είναι να μάθετε κάτι νέο, με όποιον τρόπο θεωρείτε ευχάριστο.
Δώστε προτεραιότητα στην κοινωνική σύνδεση: Γνωρίζουμε ότι οι ανθρώπινες επαφές είναι ένας άμεσος τροφοδότης της μακροζωίας και της ψυχικής υγείας.
Ενώ το να περνάς χρόνο με φίλους και την οικογένεια μπορεί να φαίνεται «επιπόλαιο» σε σύγκριση με μια δουλειά ή προπόνηση στο γυμναστήριο, θα πρέπει να το δείτε ως μέρος της ρουτίνας ευεξίας σας και να δώσετε την προτεραιότητα που χρειάζεται.
Διαχειριστείτε το άγχος όταν είναι δυνατόν: Πολύ συχνά, η κοινωνία θεωρεί το άγχος ως μία απόδειξη ότι εργάζεστε σκληρά, αλλά αυτό θα επηρεάσει αρνητικά την υγεία του εγκεφάλου και του σώματος. Επιδιώκοντας την ισορροπία, δουλέψτε κάποιες δραστηριότητες ανακούφισης από το άγχος μέσα στην ημέρα σας, όπως διαλογισμό, άσκηση κ.λπ.
Καταναλώστε θρεπτικά συστατικά που τονώνουν τον εγκέφαλο: Όσον αφορά τη διατροφή και την υγεία του εγκεφάλου, η κύρια σύσταση είναι να τρώτε μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε θρεπτικές ουσίες.
Για να προχωρήσετε πέρα από αυτό, μπορείτε να προσθέσετε μερικές τροφές που τονώνουν τον εγκέφαλο ή να σκεφτείτε ένα συμπλήρωμα για την υγεία του εγκεφάλου.
