Γιατί ρυτιδιάζουν τα δάχτυλά μας στο νερό; Τι δείχνει για την υγεία μας;
Οι άνθρωποι συχνά υποθέτουν ότι οι ρυτίδες στα δάχτυλα είναι το αποτέλεσμα του νερού που περνά στην εξωτερική στοιβάδα του δέρματος και το κάνει να διογκώνεται. Οι επιστήμονες όμως έχουν άλλη άποψη!
Από τη Μαρία Καλοπούλου
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι έχουν την απάντηση στο γιατί το δέρμα στα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών του ανθρώπου συρρικνώνεται, όταν βυθιζόμαστε στο νερό.
Οι εργαστηριακές δοκιμές επιβεβαίωσαν μία θεωρία ότι τα ρυτιδιασμένα δάχτυλα βελτιώνουν την πρόσφυσή μας σε βρεγμένα ή βυθισμένα αντικείμενα, δουλεύοντας για να διοχετεύουν το νερό όπως τα πατήματα της βροχής στα ελαστικά αυτοκινήτων.
Οι ερευνητές γνώριζαν από τη δεκαετία του 1930 ότι το αποτέλεσμα δεν εμφανίζεται όταν υπάρχει βλάβη στα νεύρα στα δάχτυλα.
Αυτό δείχνει ότι η αλλαγή είναι μια ακούσια αντίδραση από το αυτόνομο νευρικό σύστημα του σώματος – το σύστημα που ελέγχει επίσης την αναπνοή, τον καρδιακό ρυθμό και την εφίδρωση. Στην πραγματικότητα, η χαρακτηριστική ρυτίδωση προκαλείται από τα αιμοφόρα αγγεία που συστέλλονται κάτω από το δέρμα.
Το 2011, ο Mark Changizi, εξελικτικός νευροβιολόγος στο 2AI Labs στο Boise του Αϊντάχο, και οι συνεργάτες του, άρχισαν να σκέφτονται ότι η εμφάνιση αυτών των ρυτίδων, είναι μία ενεργή διαδικασία, η οποία πρέπει να έχει μια εξελικτική λειτουργία.
Ο Changizi λέει ότι τα αποτελέσματα παρέχουν αποδείξεις συμπεριφοράς ότι τα ρυτιδιασμένα δάχτυλα είναι πέλματα βροχής, τα οποία είναι σύμφωνα με τα μορφολογικά ευρήματα της δικής του ομάδας.
Οι ρυτίδες αυτές δημιουργούνται ύστερα από εντολή του νευρικού συστήματος που συστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία κάτω από το δέρμα.
Πρόκειται για μια θεωρία που με απλά λόγια εξηγεί ότι το «ρυτίδιασμα» στα δάχτυλα έχει τις ρίζες του στο εξελικτικό παρελθόν του ανθρώπου, όταν για να επιβιώσει έπρεπε να πιάνει με γυμνά χέρια πράγματα μέσα στο νερό, δίχως να του γλιστράνε, καθώς επίσης και να περπατάει με γυμνά πόδια σε ρηχούς βυθούς και έπρεπε να στηρίζεται καλύτερα, να δημιουργείται τριβή για να μην ολισθαίνει.
Γιατί ρυτιδιάζουν τα δάχτυλα;
Οι επιστήμονες απέδειξαν ότι τα ρυτιδιασμένα δάχτυλα γραπώνουν καλύτερα σε υγρές συνθήκες και τα μουλιασμένα δάχτυλα λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο όπως ένα πέλμα ειδικού ελαστικού αυτοκινήτου για τη βροχή που «πιάνει» καλύτερα στον δρόμο από ένα συμβατικό ελαστικό.
Μπορεί να ακούγεται περίεργο αλλά το μούλιασμα των δαχτύλων σε χέρια και πόδια είναι ένα μυστήριο του ανθρώπινου σώματος!
«Δείξαμε ότι τα ρυτιδιασμένα δάχτυλα δίνουν καλύτερη πρόσφυση σε βρεγμένες συνθήκες – θα μπορούσε να λειτουργούν σαν πέλματα στα ελαστικά του αυτοκινήτου σας, τα οποία επιτρέπουν σε μεγαλύτερο μέρος του ελαστικού να έρχεται σε επαφή με τον δρόμο που σας δίνει καλύτερο κράτημα», λέει ο Tom Smulders , εξελικτικός βιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Νιούκαστλ, στο Ηνωμένο Βασίλειο, και συν-συγγραφέας της εργασίας.
Η νέα έρευνα θεωρεί ότι η συγκεκριμένη αντίδραση του νευρικού συστήματος, που μουλιάζει το δέρμα εξυπηρετεί ένα πανάρχαιο εξελικτικό σκοπό. Το να πιάνει ο άνθρωπος καλύτερα μια υγρή επιφάνεια και να μην γλιστράει σε αυτή!
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το χαρακτηριστικό αυτό ήταν χρήσιμο στους προϊστορικούς ανθρώπους προκειμένου να συλλέγουν τροφή από τη βρεγμένη βλάστηση ή μέσα από τα ποταμάκια, ή και τη θάλασσα (ψάρεμα) καθώς επίσης και να βαδίζουν ξυπόλυτοι και πιο γρήγορα και ασφαλέστερα μέσα στη βροχή, όταν τους κυνηγούσαν ή όταν οι ίδιοι κυνηγούσαν.
Στο εύλογο ερώτημα γιατί οι άνθρωποι δεν έχουν μόνιμα ρυτιδιασμένο δέρμα στα δάχτυλα τους, αφού έχουν περισσότερες ικανότητες, ως πιθανότερη εξήγηση θεωρείται πως κάτι τέτοιο θα μείωνε την ευαισθησία της αφής σε στεγνές συνθήκες.
Στην τελευταία μελέτη, οι συμμετέχοντες σήκωσαν βρεγμένα ή στεγνά αντικείμενα, συμπεριλαμβανομένων μάρμαρων διαφορετικών μεγεθών με κανονικά χέρια ή με τα δάχτυλα ζαρωμένα μετά από μούλιασμα σε ζεστό νερό για 30 λεπτά.
Τα υποκείμενα ήταν πιο γρήγορα στο να μαζεύουν βρεγμένα μάρμαρα με ζαρωμένα δάχτυλα παρά με στεγνά, αλλά οι ρυτίδες δεν έκαναν καμία διαφορά για τη μετακίνηση ξηρών αντικειμένων. (Τα αποτελέσματα δημοσιεύονται σήμερα στο Biology Letters).
Αυτό που μένει να γίνει, προσθέτει, Smulders, είναι να ελεγχθεί ότι παρόμοιο τσαλάκωμα εμφανίζεται και σε άλλα ζώα για τα οποία θα παρείχε τα ίδια πλεονεκτήματα. «Σε αυτό το σημείο απλά δεν ξέρουμε ποιο τα έχει, εκτός από εμάς και τους μακάκους».
Συνεπώς δεν υπάρχει ο παραμικρός λόγος ανησυχίας αν τα χέρια κάποιου μουλιάζουν γρηγορότερα ή πιο έντονα από κάποιον άλλο.
Το άρθρο έχει δημοσιευτεί στο περιοδικό Nature.
