Κάλυμνος: το νησί των σφουγγαράδων





Κάλυμνος: το νησί των σφουγγαράδων
Κάλυμνος: το νησί των σφουγγαράδων
Κάλυμνος: το νησί των σφουγγαράδων
Κάλυμνος: το νησί των σφουγγαράδων
Κάλυμνος: το νησί των σφουγγαράδων
Ένα νησί που σε κερδίζει με την πρώτη ματιά και σαν το γνωρίσεις καλύτερα, σε κάνει δικό του για πάντα! «Ταξιδεύει» στο Νοτιοανατολικό Αιγαίο και σε μαγεύει με τη γραφικότητα, τη ζωντάνια, αλλά και τις πολλές αναρριχητικές διαδρομές. Σε απόσταση αναπνοής βρίσκεται και η όμορφη Τέλενδος, το γραφικό νησάκι που προσφέρεται για βόλτες και φρέσκο ψάρι στα ταβερνάκια του. Απολαύστε την Κάλυμνο με όλες σας τις αισθήσεις και ζήστε κοντά της ένα αλλιώτικο Πάσχα… Εκρηκτικό!
κείμενο – φωτογραφίες: Ιωάννα Παραβάλου
Ανήκει στα Δωδεκάνησα και είναι ένα νησί με ιδιαίτερη γοητεία. Έγινε γνωστό ως το «Νησί των σφουγγαράδων» για την παράδοσή του στη σπογγαλιεία. Μοιραία, η ζωή αυτού του τόπου σμιλεύτηκε με τη θάλασσα… Το νησί κατοικείται από τη Νεολιθική περίοδο. Προστάτης-θεός ήταν ο Απόλλωνας και το Ιερό του υπήρξε πολιτικό και θρησκευτικό κέντρο της. Η αρχική ονομασία του νησιού ήταν Καλύδνα, στη συνέχεια Κάλυμνα και τέλος Κάλυμνος. Πολυτάραχη υπήρξε η πορεία της στο διάβα του χρόνου…
Σήμερα, η ζωή του νησιού είναι πιο έντονη στο λιμάνι του, την Πόθια. Η γραφική Χώρα έχει σχεδόν πια ενωθεί με τον οικισμό του λιμανιού. Βολτάροντας στην παραλία, θα φθάσουμε στην πλατεία με την εκκλησία του Χριστού Σωτήρος, για να ανάψουμε ένα κερί και να θαυμάσουμε το περίτεχνο, μαρμάρινο τέμπλο της, έργο του Τήνιου γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά. Σημαντική είναι και η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, του προστάτη των σφουγγαράδων στα δύσκολα ταξίδια τους. Στην πλατεία, πίσω από την εκκλησία του Χριστού, βρίσκεται το Ναυτικό Μουσείο Καλύμνου, που μας «ταξιδεύει» στη ναυτική παράδοση του νησιού.
Το εντυπωσιακό κτίριο του Επαρχείου στην πλατεία, μπροστά στο λιμάνι, τραβάει σίγουρα τα βλέμματα. Το Αρχαιολογικό Μουσείο, με πολύ σημαντικά εκθέματα (όπως η Κόρη της Καλύμνου και ο Κούρος, το άγαλμα του Ασκληπιού), αξίζει σίγουρα μια επίσκεψη. Στα στενά δρομάκια της Πόθιας θα ανακαλύψουμε όμορφες γειτονιές με παλιά αρχοντικά. Η Μονή του Αγίου Σάββα αγναντεύει από ψηλά τη Χώρα και το λιμάνι. Λίγο πριν φθάσουμε εκεί, θα σταματήσουμε για μια επίσκεψη στο Παραδοσιακό Καλύμνικο Σπίτι, που κρατά καλά φυλαγμένη την καθημερινή ζωή των Καλύμνιων του παρελθόντος. Υπέροχη θέα θα απολαύσουμε κι από το Κάστρο της Χρυσοχεριάς (15ος αι.), πάνω από τη Χώρα. Επιβάλλεται ακόμη μια ξενάγηση στο Μουσείο Θαλασσίων Ευρημάτων Βαλσαμίδη, για να «ταξιδέψουμε» στον μαγικό κόσμο του…
Βαθύς: το λιμάνι και ο κάμπος με τις μανταρινιές…
Από την Πόθια θα διανύσουμε γύρω στα 11 χλμ. με το αυτοκίνητο, απολαμβάνοντας μια υπέροχη διαδρομή με θέα θάλασσα, για να φθάσουμε στον Βαθύ με το γραφικό μακρόστενο λιμάνι του, όπου βρίσκουν απάγκιο οι ψαρόβαρκες και τα καϊκια. Καθώς αντικρίζουμε από ψηλά τον γραφικό οικισμό και το λιμάνι της Ρίνας με τις ψαροταβέρνες, αφήνουμε τη ματιά μας να ταξιδέψει μακριά, στον εύφορο κάμπο με τις μανταρινιές και τα κηπευτικά. Κατεβαίνοντας στο γραφικό οικισμό του λιμανιού, θα ξεκουραστούμε με ένα ουζάκι και θαλασσινά μεζεδάκια…
Αναρρίχηση, πεζοπορίες και καταδύσεις…
Η Κάλυμνος είναι ιδανικό νησί για τους λάτρεις τής αναρρίχησης και τις τέσσερις εποχές του χρόνου, αφού τα εντυπωσιακά κοκκινωπά βράχια της διαθέτουν πάνω από 1.300 αναρριχητικές διαδρομές, καλά ασφαλισμένες και για όλους τους βαθμούς δυσκολίας, που προσελκύουν αθλητές αναρριχητές από κάθε γωνιά της Γης. Οι περιοχές που βρίσκονται τα αναρριχητικά πεδία είναι στα βορειοδυτικά και βόρεια του νησιού.
Οι λάτρεις της πεζοπορίας θα ανακαλύψουν στην Κάλυμνο το δικό τους «παράδεισο», αφού θα βρουν πολλά περιπατητικά μονοπάτια, σε κάθε γωνιά του νησιού, με τις μυρωδιές από το ανθισμένο θυμάρι και τη ρίγανη να τους συνοδεύουν στην πορεία τους… Όσοι πάλι αγαπούν τις καταδύσεις, σίγουρα εδώ θα ανακαλύψουν τη μαγεία του βυθού!
Θαλασσινή απόδραση στην Τέλενδο…
Ασφαλώς, μιας και βρεθήκαμε στην Κάλυμνο, θα επισκεφθούμε και την όμορφη Τέλενδο. Το καραβάκι σε λίγα λεπτά προσεγγίζει το λιμάνι της. Εδώ απλώνουν τα τραπεζάκια έξω οι ταβέρνες και τα καφενεία. Εάν κοιτάξουμε με προσοχή τον αυχένα του βουνού που δεσπόζει στο νησί, θα διακρίνουμε το προφίλ μιας κόρης, μιας βασιλοπούλας που, όπως το θέλει ο μύθος, έπεσε από τα βράχια για έναν ανέλπιδο έρωτα… Περπατώντας με τα πόδια, θα φθάσουμε ως το εκκλησάκι του Άι-Γιώργη, φωλιασμένο στην αγκαλιά ενός γυμνού βράχου, που «πιάνει κουβέντα» με τα κύματα… Στα γραφικά ταβερνάκια του νησιού θα γευθούμε ολόφρεσκα ψάρια και θαλασσινά.
Παραδοσιακές γεύσεις όλο νοστιμιά…
Στην Κάλυμνο θα απολαύσουμε λαχταριστές γεύσεις στα ουζερί και τις ταβέρνες στο λιμάνι. Θα δοκιμάσουμε εξαιρετικούς μεζέδες και ντόπιες νοστιμιές, όπως τα φύλλα (ντολμαδάκια με λάχανο ή αμπελόφυλλα και σάλτσα αβγολέμονο), οι χταποδοκεφτέδες, το μουούρι (αρνάκι γεμιστό στον φούρνο). Οι κρίθινες κουλούρες που ψήνονται σε ξυλόφουρνο αποτελούν τη βάση για μια πεντανόστιμη σαλάτα (το «μιρμιζέλι»), με τριμμένο ντόπιο τυρί, ψιλοκομμένη ντοματούλα, ελιές, κάππαρη, θρίμπι (ή θρούμπι) και ελαιόλαδο.
Το σπινιάλο είναι ο αυθεντικός μεζές των σφουγγαράδων (φτιάχνεται με ψαχνό από φούσκες, αχινούς και μύδια, τα οποία πλένονται, αλατίζονται και φυλάσσονται σε μπουκάλια, που καλύπτονται με θαλασσινό νερό). Σερβίρεται με λάδι, λεμόνι και κρεμμύδι και συνοδεύεται από ρακή.
Πεντανόστιμα είναι και τα τυριά της Καλύμνου (κοπανιστή, μυζήθρα, κεφαλογραβιέρα κερωμένη, φέτα – καλαθάκι, καλύμνικο , πιπεράτο, τυρί άλμης, κατσικίσιο τυρί). Απευθυνθείτε και στο Παραδοσιακό Τυροκομείο Καλύμνου, στο Άργος, τηλ.: 22430-48645, 48641. Πολύ καλό και το αγελαδινό γιαούρτι της. Το παραδοσιακό κρασί του τόπου θεωρείται το γλυκόπιοτο «Ανάμα». Το νησί φημίζεται και για το καλό θυμαρίσιο μέλι του, που αξίζει να αγοράσουμε για το σπίτι μας.
Εκρηκτική Ανάσταση!
Ντυμένη στα γιορτινά και πλημμυρισμένη από πολύχρωμα αγριολούλουδα σε κάθε σπιθαμή γης, η Κάλυμνος μας προσκαλεί να ζήσουμε κοντά της ένα αλλιώτικο Πάσχα… Από το Σάββατο του Λαζάρου οι νοικοκυρές φτιάχνουν τα Λαζαράκια (με αλεύρι, ζάχαρη, ταχίνι και μυρωδικά). Όλη την εβδομάδα καθαρίζουν και ασπρίζουν τα σπίτια και οι γειτονιές μοσχομυρίζουν από τα λαμπριάτικα κουλούρια και τις λαμπρόπιτες (τα γλυκά παραδοσιακά τυροπιτάκια). Τη Μεγάλη Πέμπτη βάφουν τα κόκκινα αβγά, ενώ το απόγευμα στον αυλόγυρο της εκκλησίας της κάθε ενορίας φτιάχνουν το ομοίωμα του Ιούδα. Το μεσημέρι του Μεγάλου Σαββάτου, με την πρώτη Ανάσταση, οι νέοι περιχύνουν τον «Ιούδα» με πετρέλαιο και του βάζουν φωτιά. Τη Μεγάλη Παρασκευή στην Πόθια, στην κεντρική πλατεία του λιμανιού, συγκεντρώνονται οι πομπές των Επιταφίων από τις δέκα ενορίες που συναγωνίζονται σε ομορφιά ο ένας τον άλλον. Το Μεγάλο Σάββατο οι νοικοκυρές βάζουν το αρνί ή το κατσίκι στον φούρνο (το «μουούρι» στην τοπική διάλεκτο), γεμιστό με ρύζι, που θα ψηθεί όλη τη νύχτα στη στάμνα, σε ξυλόφουρνο, για να είναι έτοιμο την άλλη μέρα το πρωί.
Την Κυριακή του Πάσχα μετά τις πέντε το απόγευμα στους δύο λόφους που υψώνονται πάνω από το λιμάνι συγκεντρώνονται παρέες Καλύμνιων, οπλισμένες με δυναμίτες και μόλις δοθεί το σύνθημα, αρχίζουν οι εκρήξεις, που ο ήχος τους αντηχεί στους γυμνούς βράχους και ακούγεται σε μεγάλη απόσταση. Ένα έθιμο που κρατά από τα παλιά χρόνια ως τις μέρες μας με αμείωτη ένταση.
Αξίζει να δείτε:
• Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Καλύμνου
• Την εκκλησία του Χριστού Σωτήρος με το μαρμάρινο τέμπλο του Τήνιου γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά και παλιές εικόνες
• Το εντυπωσιακό Κάστρο της Χρυσοχεριάς (15ος αι.)
• Το Παραδοσιακό Καλύμνικο Σπίτι
• Το Μουσείο Θαλασσίων Ευρημάτων Βαλσαμίδη
• Το Ναυτικό Μουσείο
• Το Βαθύ και το λιμάνι της Ρίνας
• Το Σπήλαιο της Κεφάλας με σταλακτίτες
• Τις Μυρτιές και τον Εμποριό
• Την ξεχωριστή Τέλενδο
Δραστηριότητες
• Πεζοπορίες σε όμορφες διαδρομές στο νησί.
• Αναρρίχηση (πληροφορίες: κ. Γιώργος Χατζησμάλης: 6977 927327).
Πώς θα πάτε:
Αεροπορικώς: H πτήση της Olympic Air (www.olympicairlines.com ) διαρκεί 45 λεπτά.
Ακτοπλοϊκώς: Η διάρκεια του ταξιδιού από τον Πειραιά είναι 10 – 12 ώρες με συμβατικά πλοία, ανάλογα με τις ενδιάμεσες στάσεις. Blue Star Ferries (www.bluestarferries.com , τηλ.: 210 8919800). Mπορείτε, τέλος, να μεταβείτε από την Κω ή το Μαστιχάρι με ταχύπλοο (www.anemferries.gr ).
Πού θα μείνετε:
Στην επίσημη ιστοσελίδα της Καλυμνιακής Ένωσης Ξενοδόχων www.kalymnos-hotels.com αλλά και στο www.kalymnos-bookings.gr θα βρείτε ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια.
Πού θα φάτε:
Στην Πόθια: «Παντελής», «Ο Ξεφτέρης», Aegean Tavern», «Η Δροσιά» (παραλία της Μελιτσάχας). Στα Λινάρια: «Καφές και αλάτι», «Το ουζερί του Μαμμουζέλου». Στο Μασούρι: «Ο Μυτιληνιός». Στον Αρμεό: «Ο Τσοπανάκος», «Νούφαρο». Στον Πάνορμο: «Τα Λινάρια», «Μαρίνος» (Ελιές Πανόρμου). Στον Εμπορειό: «Harry’s Paradise», «Artistico». Στην Τέλενδο: «On The Rocks». Για σπέσιαλ γαλακτομπούρεκο: «Μιχαλαράς».